Uważaj: Niektóre witaminy można przedawkować!

Witaminy są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, jednak ich niedobór może być tak samo niebezpieczny, jak nadmiar. Które z witamin można przedawkować i jakie są tego objawy?

Przesadne przyjmowanie preparatów z witaminami może nieść ze sobą poważne konsekwencje. Ich niedobór określany jest w medycynie jako awitaminoza, zaś nadmiar – hiperwitaminoza. Każdy z tych stanów jest niekorzystny dla organizmu.

Hiperwitaminoza – na czym to polega?

Ten stan dotyczy przede wszystkim witamin, które są rozpuszczalne w tłuszczach: A, D, E, K. Są obecne w tkance tłuszczowej, nie rozpuszczają się w wodzie, w związku z czym organizm nie wydala ich wraz z moczem. Hiperwitaminozę powoduje zwykle sztuczna suplementacja, ale nie tylko – często występuje również u osób mających za mało zróżnicowaną dietę, które jedzą te same produkty przez dłuższy czas. Co więcej, w przypadku występowania niektórych chorób, może zmniejszyć się próg toksyczności witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, więc przyjmowanie ich w niewielkich dawkach powoduje objawy hiperwitaminozy.

Czy przedawkowanie każdej z witamin daje takie same objawy?

Nie. Niektóre z nich cechują się mniejszą toksycznością, dlatego ich przedawkowanie nie wiąże ze sobą tak dużego zagrożenia. Przykładowo, witamina E występująca w olejach, migdałach i orzechach, na ogół nie powoduje symptomów otrucia. Można przekroczyć nawet dziesięciokrotnie jej zalecaną dzienną dawkę, a nie przyniesie to typowych objawów. Za to przedawkowanie jej w ciąży może mieć niekorzystny wpływ na płód.

Witaminy, które można przedawkować i objawy hiperwitaminozy:

• Witamina K – suplementacji tym składnikiem wymagają głównie dzieci, ponieważ nie mają jeszcze dobrze wykształconego układu pokarmowego. Jej uzupełnienie może być również konieczne w przypadku osób poddanych antybiotykoterapii, ponieważ antybiotyk niszczy naturalną florę bakteryjną jelit. Przedawkowanie witaminy K prowadzi do niedokrwistości, wzmożonego pocenia się, stałego uczucia gorąca, zaś u niemowląt do żółtaczki lub uszkodzenia tkanki mózgowej.
• Witamina C – jej nadmiar objawia się tylko u osób szczególnie wrażliwych. Do symptomów należą: tworzenie się kamieni nerkowych, zaburzenia pracy układu nerwowego i pokarmowego, wysypki skórne. Co więcej, witamina C przyjmowana w nadmiarze może uzależniać!
• Witamina D – jest ważna dla prawidłowej struktury kośćca, a na jej niedobór są narażeni głównie ludzie starsi. Hiperwitaminoza w tym przypadku objawia się sennością, depresją, osłabieniem, spadkiem apetytu, bólami brzucha i głowy, wymiotami, kamicą nerkową, biegunkami albo zaparciami, wielomoczem. Wystąpienie nadmiaru witaminy D może być spowodowane tylko przez nadmierne przyjmowanie suplementów, nie ma możliwości zatrucia w wyniku diety lub nadmiernej ekspozycji na słońce (wyjątkiem są dzieci chore na krzywicę).
• Witamina A – większość przypadków nadmiaru witaminy A wiąże się z przesadnym spożyciem tranu. Regularne przyjmowanie tego składnika w dziesięciokrotnie zwiększonej dawce prowadzi do reakcji skórnych, wypadania włosów, złego samopoczucia, odwapnienia kości, biegunki, bólów głowy, drażliwości, ociężałości i zaburzenia pracy nerek.
• Witaminy z grupy B – choć trudno jest je przedawkować, mimo wszystko jest to możliwe. Hiperwitaminoza witaminy B1 i B2 występuje przy podawaniu jej w postaci zastrzyków, B3 – powoduje występowanie objawów dermatologicznych (np. wysypki), a także arytmii serca i utratę apetytu, w przypadku B5 nie udowodniono toksycznego działania tej witaminy na organizm, nadmiar B6 przyczynia się do trudności w poruszaniu się i drętwienia kończyn, a B9, mimo iż normalnie korzystnie wpływa na układ nerwowy, to przedawkowana powoduje depresję, bezsenność , rozdrażnienie i reakcje skórne.