Reumatoidalne zapalenie stawów - jak je leczyć?

Odpowiednio wczesne wykrycie i leczenie Reumatoidalnego zapalenia stawów pozwala na skuteczne i wysoce prawdopodobne uzyskanie długotrwałej remisji. Tak więc warto wiedzieć czego unikać i jak leczyć jego objawy.

Reumatoidalne zapalenie stawów - RZS, gościec, dawniej także gościec przewlekle postępujący jest przewlekłą chorobą zapalną, która atakuje stawy i inne narządy. Jednym z najbardziej charakterystycznych objawów jest ból, zesztywnienie, a także obrzęk stawów, zwłaszcza u rąk i stóp. Nieleczony może prowadzić nawet do ciężkiej niepełnosprawności, jak również do uszkodzenia narządów, a co za tym idzie przedwczesnej śmierci. Dlatego warto ustrzec się przed RZS jak najwcześniej jest to możliwe.

Główne dotąd zdiagnozowane przyczyny RZS to: obciążenie, defekt układu odpornościowego, płeć – ponieważ kobiety chorują około 3 razy częściej niż mężczyźni, zakażenie – podejrzewa się niektóre bakterie i wirusy o inicjowanie odpowiedzi zapalnej, palenie papierosów,  stres.

W pierwszych fazach choroby, często pojawiają się objawy „ogólne” przypominające grypę, takie jak uczucie osłabienia, stan podgorączkowy, ból mięśni, utrata apetytu czy zmniejszenie masy ciała. Mogą one wyprzedzać objawy „stawowe” lub im towarzyszyć. W przebiegu choroby mogą również wystąpić objawy zajęcia innych narządów: ból i sztywność, obrzęk, tkliwość stawu na ucisk, ograniczenie ruchomości, deformacja stawów.

Jeżeli pojawi się ból i obrzęk stawów, w pierwszej kolejności należy bezzwłocznie udać się do lekarza, zwiększa to zdecydowanie szanse na trwałe wycofanie się choroby.  W 2010 r. opracowano kryteria (ACR/EULAR), które pozwalają rozpoznać RZS już na wstępnym etapie choroby co pozwala rozpocząć leczenie, zanim dojdzie do nieodwracalnej destrukcji stawów.

Metody leczenia RZS także znacznie się zmieniły. Pojawiły się nowe, skuteczne leki. Obecnie ważne jest jak najszybsze zastosowanie leku modyfikującego przebieg choroby (LMPCh).  Poza podstawowym w tej chorobie leczeniem farmakologicznym istotne jest wczesne rozpoczęcie rehabilitacji, a czasem nawet leczenie chirurgiczne. Decyzje o rodzaju leczenia podejmuje reumatolog zależnie od stopnia rozwoju choroby, co wiąże się z regularnymi wizytami oraz wykonywaniem badań laboratoryjnych oceniających skuteczność, a także ewentualnie występujące działania uboczne stosowanych leków.

Leki modyfikujące przebieg choroby (LMPCh) nie dość, że łagodzą objawy, to przede wszystkim hamują niszczenie stawów, dzięki czemu pozwalają zachować sprawność oraz normalne funkcjonowanie w życiu codziennym.  Jednak po ich odstawieniu choroba ma zwyczaj powracać. W leczeniu RZS stosowane są również od kliku lat leki biologiczne uzyskiwane za pomocą technik inżynierii genetycznej, glikokortykosteroidy szybko zmniejszają one objawy zapalenia stawów i hamują proces ich niszczenia, dlatego często stosuje się je na początku choroby, niesteroidowe leki przeciwzapalne – zmniejszają objawy zapalenia stawów, ale nie hamują postępu choroby, leki przeciwbólowe, takie jak paracetamol i opioidy, stosuje się, jeśli mimo pełnego leczenia podstawowego utrzymują się dolegliwości bólowe, a także leczenie niefarmakologiczne. U wszystkich chorych istotne jest wsparcie, odpoczynek i ćwiczenia, które jednak należy odstawić w przypadku zaostrzenia objawów.