Dieta wegańska zdobyła sporą popularność na całym świecie, również w Polsce. Jest stosowana zarówno przez ekologów, osoby chcące prowadzić zdrowy styl życia, jak i te, które traktują ją jako drogę do schudnięcia lub poprawy stanu zdrowia. W skrócie, weganizm stanowi restrykcyjną odmianę wegetarianizmu, w której wyklucza się z jadłospisu zarówno mięso, jak i wszelkie produkty pochodzenia zwierzęcego: jajka, nabiał. Co jedzą weganie i czy taki sposób odżywiania jest faktycznie zdrowy?
Co jeść na weganiźmie?
Jakie są zalety weganizmu?
Nie pozostawia wątpliwości, że taka dieta pomaga w zwalczaniu wielu chorób, w tym cywilizacyjnych, do których zaliczamy m.in. otyłość lub nadciśnienie. Przyczynia się do spadku wagi, jednak nie będzie odpowiednia dla każdego i niestety nie jest pozbawiona wad.
Wegetarianie a weganie. Co można, a czego nie?
Podstawowa różnica między wegetarianami a weganami to ta, że ci pierwsi wyrzucają ze swojego menu tylko niektóre produkty pochodzenia zwierzęcego. Weganie wykluczają je całkowicie, spożywając tylko i wyłącznie produkty pochodzenia roślinnego. Istotne jest również to, jak przygotowujemy potrawy – najbardziej zalecane jest spożycie warzyw w surowej formie, dopuszczalne jest ich gotowanie, jednak każda obróbka termiczna grozi utratą cennych witamin i składników.
Co mogą jeść weganie, czyli piramida żywienia wykluczająca produkty pochodzenia zwierzęcego:
- Pszenicę, żyto, owies, ryż, proso,
- Owoce i warzywa,
- Rośliny strączkowe, orzechy, grzyby, glony morskie i rośliny oleiste (np. siemię lniane),
- Mleko roślinne – sojowe, ryżowe, zamiast krowiego czy koziego,
- Tofu – ser twarogowy otrzymywany z mleka sojowego, w zastępstwie normalnego sera,
Te dwa ostatnie produkty są dozwolone, jednak z umiarem. Oprócz tego, należy ograniczyć, jednak nie wykluczyć spożycie: miodu, kawy, herbaty i cukru.
Wady i zalety
Nie bez powodu toczą się spory o to, czy weganizm to faktycznie taka zdrowa forma odżywiania. Do jej plusów możemy zaliczyć:
- Zmniejszenie ryzyka otyłości,
- Nadciśnienia,
- Cukrzycy,
- Chorób układu krążenia,
- Kamicy żółciowej i pęcherzyka żółciowego,
- Niektórych chorób nowotworowych,
- Zaparć,
- Hemoroidów,
- Próchnicy zębów.
Wśród wad znajduje się jedna podstawowa: taka dieta prowadzi do niedoborów energetycznych i odżywczych. Dostarcza za mało białka, witaminy D, B12, wapnia, żelaza, cynku. Zagrożeniem są też coraz częściej obecne w warzywach pozostałości środków ochrony roślin i nawozów, zaś źle zbilansowany, wegański jadłospis może być przyczyną różnych schorzeń: krzywicy, anemii, osteoporozy, niedożywienia białkowego, zaburzeń neurologicznych, zaburzeń miesiączkowania, biegunek, itd. U dzieci może doprowadzić do niedorozwoju umysłowego i fizycznego. Właśnie dlatego dzieciom i młodzieży nie zaleca się weganizmu – bardziej odpowiednia będzie dieta laktowegetariańska.
Niedoborom w diecie wegańskiej można zapobiec dzięki zażywaniu suplementów z witaminą B12, witaminą D (i wystawianiu się na słońce), zaś źródłem wapnia mogą być mleko sojowe, rośliny strączkowe i zielone warzywa liściaste. Żelazo uzupełnią orzechy, nasiona sezamu i glony. Białko pomogą dostarczyć produkty zbożowe, nasiona, soja, soczewica, bób, groch i fasola.
Co o tym sądzisz?