Nie daj się wkręcić kleszczowi!

Jakie jest naturalne środowisko kleszczy, gdzie głównie żyją, jakie choroby oprócz boreliozy przenoszą, czy zawsze po ukąszeniu pojawia się rumień, jak bezpiecznie usunąć kleszcza. Co tak naprawdę wiemy o kleszczach?, czy są tak groźne jak nam się wydaje?, jak się przed nimi zabezpieczyć i co należy zrobić aby uniknąć przykrych skutków ukąszenia kleszcza?. Jeszcze całkiem niedawno prawie w ogóle nie słyszeliśmy o kleszczach, nie martwiliśmy się następną groźną chorobą przenoszoną przez nie. Coraz częściej jednak pojawiają się informacje o zwiększającej się populacji kleszczy i o infekcjach jakimi coraz częściej obdarzają grzybiarzy, leśnych wędrowców czy nawet ludzi spędzających miło czas we własnych ogrodach.

Gdzie naprawdę żyją kleszcze. Mitem jest to, że kleszcze spadają nam na głowę z drzew czy krzewów. Głowa jest dla nich zbyt twarda. Kleszcze żyją głownie w trawie, ściółce leśnej, na łąkach, w gęstych zaroślach, parkach miejskich czy nawet trawnikach w naszych ogrodach. Kleszcze bytują na 20 do 30 centymetrów od powierzchni ziemi, dlatego też jeśli już dotrą do naszego ciała wędrują od stóp w górę w poszukiwaniu miękkiego, ciepłego i wilgotnego miejsca. Szczególnie lubią wkręcać się w pachwiny czy zagięcia skóry. Jak znajduje nas kleszcz, przecież nie reaguje na żadne kolory ponieważ nie ma oczu. Ma za to szczękoczułki, które pozwalają mu reagować na nasz pot, ruch powietrza i ciepło. Jest to pierwszy i najważniejszy sygnał dla kleszcza, że żywiciel czyli człowiek znajduje się blisko. Nieprawdą jest także to, że kleszcz wkręca się natychmiast. Potrzebuje na to trochę czasu. Dlatego bardzo ważne jest aby po powrocie z leśnej wycieczki czy łąkowej eskapady czy pikniku dokładnie przejrzeć całe ciało i wziąć prysznic. Wtedy możemy być pewni, że nic nam nie grozi. Na rynku dostępne są także preparaty, które mają za zadanie odstraszenie tych małych potworów. Ich działanie polega głównie na emanowaniu nieprzyjemnym dla kleszcza zapachem.

Największą aktywnością kleszcze wykazują się w okresie maja i czerwca oraz na przełomie września i października. Preferują poranne bytowanie od pierwszej rosy do południa, by następnie po kilkugodzinnej przerwie uaktywniać się od godziny 16 do zmroku. Zwiększenie się liczby kleszczy spowodowane zostało ocieplającym się klimatem i łagodnymi zimami, które pozwalają kleszczom spokojnie przetrwać ten czas w letargu.

Kleszcze wspinają się maksymalnie na wysokość 150 centymetrów a więc mniej więcej wysokość naszego pasa lub grzbietu większego zwierzęcia. Jeśli już znajdziemy na sobie żerującego kleszcza musimy bezpiecznie go usunąć. W aptekach dostępne są specjalne pompki do usuwania kleszczy lub kleszczołapki. Ale co zrobić jeśli nie jesteśmy tak profesjonalnie przygotowani a musimy jednak szybko pozbyć się nieproszonego gościa. Wyciąganie kleszcza nie jest ani przyjemne ani łatwe jeśli robi się to pierwszy raz. Liczy się dokładność, należy użyć pęsety i ująć kleszcze jak najbliżej ciała oraz szybkim i zdecydowanym ruchem wyciągnąć.

Nie wolno kleszcza niczym smarować ani nieudolnie wyrywać, ponieważ może to doprowadzić do wymiotów kleszcza i szybszego wprowadzenia bakterii i wirusów do naszego organizmu. Po usunięciu kleszcza należy przemyć to miejsce 40 procentowym alkoholem i bacznie obserwować. W większości przypadków nie dzieje się nic niepokojącego ale czasami pojawia się rumień czyli jedna z pierwszych oznak zainfekowania przez kleszcza boreliozą.

Rumień ma kolor czerwony, jest ocieplony ale niebolesny. Konieczna jest wówczas wizyta u lekarza i zastosowanie leczenia boreliozy antybiotykami. Do zakażenia tą chorobą dochodzi po 32 do 48 godzin i ma ona fazowy przebieg dotyczący głównie skóry, układu nerwowego, serca i narządu wzroku. Kleszcze są nosicielami ponad 100 wirusów, ponad 200 piroplazm, wielu grzybów oraz  zapalenia opon mózgowych. Istnieją profilaktyczne szczepienia przeciwko kleszczom niestety w Polsce są one płatne. Szczepienie wykonuje się w 3 turach pierwsze od razu, drugie po 2, 3 miesiącach a ostatnie po roku. Warto szczepić się jeśli mieszkamy na terenie wzmożonej aktywności tych nieznośnych stworzeń.