Badania tarczycy: jakie badania można wykonać i jak je interpretować?

Tarczyca jest jednym z najważniejszych gruczołów w ciele człowieka. Jest odpowiedzialna za wydzielanie wewnętrznych hormonów, takich jak T3 (trójjodotyronina), T4 (tyroksyna) czy kalcytonina. Zaburzenia w produkcji powyższych hormonów mogą prowadzić do wielu dolegliwości i chorób. Obecnie wymienia się wiele badań, które można zastosować do badania funkcji tarczycy. Wymieniamy je poniżej.

 

Kobiety w ciąży

Należy wiedzieć, że u niektórych kobiet w ciąży wyniki pomiaru stężenia niektórych hormonów mogą lekko odbiegać od normy. Na przykład w przypadku hormonu wolnej tyroksyny (FT4) w niektórych laboratoriach obniża się górną granicę stężenia tego hormonu w badaniach ciężarnych. Aby odpowiednio zinterpretować wyniki swoich badań w każdym przypadku warto zasięgnąć porady lekarza.

Możliwe do wykonania badania tarczycy:

• Oznaczenie stężenia TSH: zazwyczaj wykonuje się to badanie, jako pierwsze, ponieważ jest łatwe w wykonaniu, a wynik jest jednoznaczny. Najłatwiej wykryć za jego pomocą wszelkie nieprawidłowości w czynności tarczycy. TSH wysokie oznacza niedoczynność tarczycy, a niskie – nadczynność tarczycy. Poziomy TSH w organizmie są względnie stałe, co jest wadą tego badania, ponieważ trudno badać pacjentów w regularnych odstępach czasu po zastosowaniu terapii – zauważalne różnice będą widoczne dopiero po miesiącach.

           Wartości prawidłowe TSH: 0,3 do 3,5 mj/l.

• Oznaczenia wolnych hormonów tarczycy FT4 i FT3: badanie to wykonuje się dodatkowo. Podwyższone wyniki mogą świadczyć o nadczynności tarczycy, a obniżone o niedoczynności tego narządu. Poziomy tych hormonów zmieniają się bardzo dynamicznie, więc w tym względzie badanie to jest bardzo rzetelne. Niestety jest również mniej czułe. Pozostałe badania opierają się już na obrazowaniu stanu tarczycy.

           Prawidłowe stężenie FT4: 0,8 do 1,8 ng/dl.

           Prawidłowe stężenie FT3: 2,5 do 6,0 ng/dl.

• Rentgen klatki piersiowej: jest to następne badanie, które wykonuje się w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w pracy narządu. Rentgen pozwala stwierdzić, w jakim stanie znajduje się narząd i odpowiedzieć na pytanie, czy np. nie rozrasta się on w sposób niekontrolowany.
• USG tarczycy: również jest to badanie, które pozwala na zobrazowanie stanu narządu. Wykrywa jednocześnie guzki występujące w tarczycy oraz pozwala ocenić, czy gruczoł nie jest powiększony, a jeśli tak – to w jakim stopniu.
• Wykrywanie guzków, czyli scyntygrafia: pozwala na wykrycie w tarczycy guzków, które mogą zaburzać pracę tego narządu. Niestety badania tego nie można zastosować u kobiet karmiących piersią oraz będących w ciąży.