Zawał serca

Zawał serca w wielu przypadkach jest pierwszym symptomem choroby serca. Zmniejszenie liczby śmiertelnych przypadków związanych z zawałami serca można osiągnąć poprzez zwalczanie czynników odpowiedzialnych za powstawanie choroby wieńcowej (profilaktyka) oraz wczesne rozpoznanie zawału i szybkie podjęcie specjalistycznego leczenia.

Objawy:

W trakcie zawału najczęściej obecny jest ból wieńcowy, który posiada taki sam stopień oraz lokalizacje jak przy chorobie wieńcowej. Jednak są one o wiele silniejsze i trwają dłużej niż 20-30 minut. Słabo też reagują na leki przeciwdławicowe. Dolegliwości mogą pojawić się bez widocznej przyczyny, która je wywołała.

Bólom towarzyszy często:

• złe samopoczucie,
• nudności,
• wymioty,
• pocenie się,
• zasłabnięcie.

Czynniki powstawania:
Do zawału dochodzi, gdy dopływ krwi do określonej części serca zostaje całkowicie i trwale przerwany skutkując tym samym obumieraniem komórek mięśnia sercowego.
Powstaje przeważnie w wyniku pęknięcia blaszki miażdżycowej i wytworzenia się zakrzepu, który zamyka światło naczynia wieńcowego.

Zawał serca powstaje także u chorego ze stabilną lub niestabilną chorobą wieńcową, ale też u osoby, która nigdy wcześniej nie miała objawów choroby niedokrwiennej serca.

Leczenie zawału serca

Największe zagrożenie dla życia to czas, w którym pacjent jeszcze nie przybył do szpitala. Do największej liczby zgonów dochodzi w ciągu pierwszych 2 godzin od rozpoczęcia bólu zawałowego. Stanowi to 50% wszystkich zgonów zawałowych. Przeważnie za zgon odpowiedzialne jest migotanie komór. Wiele z tych osób miałoby większe szanse przeżycia, gdyby w chwili pojawienia się tej arytmii znajdowali się w szpitalu, czy choćby w karetce reanimacyjnej. Istotne jest, by nie zwlekać z wezwaniem pogotowia, gdy ból wieńcowy nie mija po 2-3 tabletkach nitrogliceryny. Ból trwający dłużej niż 20 minut nasuwa podejrzenie, iż jest objawem zawału.

Pacjent z zawałem serca lub podejrzeniem jego wystąpienia powinien być natychmiast przetransportowany do szpitala przez karetkę "R", w której są odpowiednie warunki do prowadzenia postępowania reanimacyjnego, jeśli wystąpi taka konieczność. Lekarz pogotowia podaje pacjentowi niewielką dawkę aspiryny, gdyż wykazano, że takie postępowanie poprawia rokowanie (zwiększa szansę przeżycia zawału), co wynika z jej przeciwkrzepliwego działania. Ułatwiającego udrożnienie naczynia, które zostało zamknięte przez skrzeplinę. Rutynowo podaje się choremu tlen do oddychania i leki przeciwbólowe.

Chory ze świeżym zawałem serca powinien zostać umieszczony na oddziale reanimacyjnym. Bardzo ważne w przypadku takiego pacjenta jest zwalczanie bólu, ponieważ stanowi on czynnik wstrząsorodny, czyli taki który może powodować głęboki spadek ciśnienia i nasilenia zaburzeń przepływu krwi przez narządy wewnętrzne, co ma kolosalny wpływ na rokowanie.

Rehabilitacja pozawałowa jest kluczowa dla powrotu chorego do zdrowia. Wskazane jest, by była kontynuowana przez kilka tygodni, w warunkach ambulatoryjnych lub sanatorium.

Powrót pacjenta do pracy zależy od tego, w jaki stopniu zawał serca uszkodził lewą komorę. Przeważnie zawałowcy powracają do pracy zawodowej ciągu 3 miesięcy. Powinni być objęci ambulatoryjną opieką kardiologiczną, zapewniającą im tzw. prewencję wtórną, czyli leczenie zapobiegające ponownemu zawałowi serca.