HPV, czyli wirus brodawczaka ludzkiego to wirus z rodziny Papillomawirusów. Istnieje jego około 100 rodzajów, z czego większość nie stanowi raczej zagrożenia.
Wirus ten przenoszony jest drogą płciową oraz przez bezpośredni kontakt z naskórkiem. Szacuje się, że około połowa populacji przechodzi zakażenie wirusem. Według statystyk około 80% kobiet ulega zakażeniu przed 50 rokiem życia. Skutkiem zakażenia przez naskórek jest powstawanie kurzajek czy brodawek stóp. Do zarażenia może również dojść w trakcie porodu, kiedy matka zaraża swoje dziecko. W przypadku niektórych osób HPV znajduje się w fazie latencji, oznacza to, że nie ujawnia się, a dzięki działaniu układu immunologicznego zakażenie ustępuje samoistnie.
Rozróżnić można dwa główne typy wirusa:
HPV o niskim poziomie ryzyka onkologicznego – przyczynia się do powstawania kurzajek, brodawki stóp, łagodnych zmian brodawkowych na narządach płciowych oraz kłykcin kończystych. Objawy mogą pojawić się z pewnym opóźnieniem, nawet w kilka miesięcy po zakażeniu. W przypadku kobiet choroba ujawnia się najpierw na wargach sromowych, pochwie, na szyjce macicy oraz w okolicy odbytu. U mężczyzn zmiany chorobowe powstają przeważnie na napletku, u ujścia cewki moczowej, na trzonie prącia oraz w odbytnicy. Powikłaniem kłykcin jest stulejka.
W niektórych przypadkach zmiany brodawkowe występują także na błonie śluzowej jamy ustnej lub gardła. W takiej sytuacji przeważnie dochodzi do nawrotu dolegliwości.
HPV o wysokim poziomie ryzyka onkologicznego – wirusy z tej grupy przyczyniają się do powstawania raka szyjki macicy. Największą ilość zachorowań odnotowuje się u kobiet między 16, a 26 rokiem życia. Zakażenia jednak mają głównie charakter przemijający i ustępują samoistnie po wprowadzeniu odpowiedniego leczenia.
Im starsza kobieta, tym powstaje większe ryzyko zarażenia wirusem HPV. Za sprawą obniżonej odporności wirus bardzo dobrze się rozwija i jeśli nie jest wystarczająco szybko wykryty może łatwo przerodzić się w raka szyjki macicy.
Zmiany zlokalizowane w obrębie szyjki macicy powstałe z nieprawidłowych komórek na skutek zakażenia wirusem HPV określa się jako śródnabłonkową zmianę nowotworową. Zależnie od typu wirusa HPV przebieg zakażenia prowadzący do rozwoju raka szyjki macicy może być różny. Zakażenia typami wirusa HPV niskiego ryzyka obciążone są znikomym ryzykiem progresji zmian, ale mogą przejść w etap tzw. przetrwałego zakażenia. Jednak większość zmian ustępuje samoistnie w ciągu 24 miesięcy.
Leczenie i zapobieganie
Na chwilę obecną nie ma leków antywirusowych, którymi można by leczyć zakażenia wirusami HPV. Terapia opiera się głównie na zwalczaniu zmian chorobowych.
Żeby zmniejszyć ryzyko zakażenia tym wirusem, zaleca się ograniczenie liczby partnerów seksualnych. Istotne jest także prawidłowe używanie prezerwatyw może również zredukować ryzyko zachorowania. Od pewnego czasu w Polsce dostępna jest szczepionka przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego. Jest ona stosowana przeciwko najpowszechniejszym typom wirusa powodującym powstawanie kłykcin kończystych oraz raka szyjki macicy.
Powrót do listy