Rak kolczystokomórkowy skóry to złośliwy nowotwór skóry, wywodzący się z komórek naskórka. Zlokalizowany jest przeważnie w rejonie głowy, szyi, tułowia, kończyn oraz narządów płciowych. Choroba ta bardzo często daje przerzuty, głównie do węzłów chłonnych.
Odznacza się on dość szybkim wzrostem. Najczęściej tworzy się na podłożu stanów przedrakowych. Czynnikami sprzyjającymi jego powstawaniu są przede wszystkim: drażnienie mechaniczne, ekspozycja na działanie środków chemicznych oraz na promieniowanie.
Częstość występowania
Rak kolczystokomórkowy skóry stanowi drugi pod względem częstości występowania nowotwór skóry. Należy do 20% wszystkich nowotworów skóry, niebędących czerniakami. Częściej występuje wśród ludzi rasy białej niż czarnej. Choroba ta uzależniona jest także od wieku i płci – im jesteśmy starsi, tym większe ryzyko; nowotwór występuje głównie u mężczyzn. W ciągu ostatnich lat częstotliwość występowania choroby wzrasta.
Ryzyko zachorowania
Istnieje bardzo wiele czynników wpływających na pojawienie się tej choroby. Należą do nich m.in.:
- ekspozycja na promieniowanie UV,
- ekspozycja na promieniowanie jonizujące,
- albinizm skórno-oczny,
- infekcja wirusem brodawczaka ludzkiego,
- żucie tytoniu,
- przeszczepy narządów,
- chroniczne drażnienie skóry,
- przewlekłe choroby skóry.
Jak to wygląda?
Wczesny rak kolczystokomórkowy skóry ma postać ostro odgraniczonej czerwonej płytki. Zaawansowane zmiany skóry można zauważyć w wykwitach guzowatych z hiperkeratozą, czasami wrzodziejących. Zmiany pojawiają się zazwyczaj na pograniczu błon śluzowych i skóry (warga dolna, okolice oczodołów, nosa, narządów płciowych).
Istnieją dwa typy tego nowotworu. Pierwszy z nich o postaci wrzodziejącej objawia się głębokimi, drążącymi owrzodzeniami o twardych, wałowatych i nacieczonych brzegach. Drugi natomiast przyjmujący postać brodawkującą, cechuje się przerosłymi zmianami i mniejszym naciekaniem podstawy, niż to ma miejsce przy postaci wrzodziejącej. Przebieg zależy od pierwotnej lokalizacji nowotworu, od głębokości naciekania i od stopnia zróżnicowania.
5-letnie przeżycie wynosi około 90% i zależy głównie od stopnia zaawansowania i skuteczności pierwotnego leczenia radykalnego. W przypadku przerzutów do węzłów chłonnych 5-letnie przeżycie wynosi 70%, a gdy przeczuty są odległe, to zaledwie 30%.
Leczenie
Ten rodzaj nowotworu leczy się chirurgiczne poprzez usunięcie jego tkanki zarówno postaci wczesnych, jak i zaawansowanych. Usunięcie guza powinno zostać wykonane z marginesem zdrowych tkanek wokół.
Nieraz stosuje się również głęboką krioterapię z użyciem płynnego azotu, która ma szczególne zastosowanie w przypadku zmian przedrakowych. Jednym ze sposobów jest także radioterapia, przy niektórych postaciach nowotworów, zwłaszcza w lokalizacji na twarzy.
Profilaktyka
Można zapobiegać jego powstawaniu albo nawet pojawieniu się ryzyka. Najskuteczniejsze w tym przypadku jest unikanie poparzeń słonecznych oraz dłuższej ekspozycji na promieniowanie UV. Typowe zalecenia to:
- unikanie opalania w godzinach 10-14,
- odpowiednie stosowanie kremów i balsamów z filtrami UV,
- używanie odpowiednich okularów przeciwsłonecznych,
- rzadkie wizyty w solarium.
Powrót do listy