Do przewlekłej niewydolności nerek dochodzi, gdy ich nieprawidłowe funkcjonowanie utrzymuje się dłużej niż trzy miesiące. Choroba jest poważna i potrafi skutecznie utrudnić codzienne funkcjonowanie. Nieleczona prowadzi do śmierci.
Co to jest przewlekła niewydolność nerek?
Choroba może być nabyta lub wrodzona i jej skutkiem mogą być nieodwracalne uszkodzenia czynności nerek. W jej trakcie dochodzi do zmniejszenia przesączania kłębuszkowego (tzw. GFR) i utraty nefronów, których nie da się odbudować. Prawidłowe GFR powinno wynosić 90 mililitrów na minutę - w przypadku przewlekłej niewydolności nerek plasuje się ono poniżej 60 mililitrów na minutę. Zaawansowanie choroby dzieli się na pięć stadiów - pierwszy z nich nie oznacza jeszcze przewlekłej niewydolności, tylko chorobę nerek, którą można wyleczyć całkowicie. Kolejne stadia powodują nieodwracalne zmiany w narządach.
Przyczyny przewlekłej niewydolności nerek
Przyczyną niewydolności są choroby, które doprowadzają do zniszczenia miąższu nerkowego. Do najczęstszych czynników zalicza się cukrzycę nerkową, zwaną nefropatią cukrzycową, kłębuszkowe zapalenie nerek oraz ich uszkodzenie w wyniku miażdżycy lub nadciśnienia tętniczego. Rzadziej obserwowane przyczyny przewlekłej niewydolności to śródmiąższowe choroby nerek, kamica oraz wielotorbielowate zwyrodnienie narządu. Wszystkie te czynniki powodują postępujące zmniejszanie się liczy prawidłowo pracujących nefronów, co pogarsza czynności nerek.
Diagnoza przewlekłej niewydolności nerek
Diagnozy tego schorzenia dokonuje lekarz na podstawie objawów choroby nerek, utrzymujących się dłużej niż trzy miesiące. W celu postawienia diagnozy należy wykonać badanie moczu, oznaczenie stężenia kreatyniny w surowicy krwi oraz USG nerek. Na podstawie wyników, oblicza się wielkość przesączania kłębuszkowego, dzięki czemu lekarz może ustalić stadium zaawansowania choroby. Przeważnie trudno jest ustalić przyczynę, która doprowadziła do przewlekłej niewydolności nerek, ale zwykle nie ma to większego znaczenia, gdyż przy dużym stopniu zaawansowania usunięcie przyczyny nie poprawi stanu nerek.
Profilaktyka i leczenie przewlekłej niewydolności nerek
Aby uchronić się przed zapadnięciem na przewlekłą niewydolność nerek najważniejsze jest wykonywanie regularnych badań, szczególnie ze względu na fakt jej bezobjawowego przebiegu. Wczesne wykrycie choroby pozwala na jej całkowite wyleczenie, gdyż w drugim stadium można już tylko wspomagać pracę nerek, ale odwrócenie zmian jest niemożliwe.
Leczenie powinno przebiegać pod okiem nefrologa, który zaleci środki hamujące postępowanie choroby. Leki działają osłonowo na nerki oraz zmniejszają białkomocz. Konieczne jest także usunięcie przyczyny, gdy to jeszcze możliwe, na przykład zwalczenie otyłości, palenia tytoniu i odstawienie środków przeciwbólowych.
W trakcie leczenia stosuje się również specjalną dietę, która ma działać osłonowo na nerki oraz ułatwić ich pracę. W diecie należy zredukować ilość soli, wprowadzić pokarmy bogate w sód, potas i fosfor oraz spożywać więcej warzyw i owoców. Powinna być ona dopasowana indywidualnie do każdego chorego, ponieważ dobiera się ją na podstawie wyników badań, potrzeb organizmu, a także wieku, wzrostu, masy ciała i trybu życia. Zalecane jest regularne wykonywanie ćwiczeń fizycznych, które zwiększają ogólną wydolność organizmu. Całkowite wyleczenie przewlekłej niewydolności nerek jest niemożliwe, jednak stosowanie się do zaleceń lekarza pozwala prowadzić prawie normalny tryb życia. Najlepsze wyniki daje transplantacja nerki z bardzo dobrą czynnością przeszczepu.
Kto jest najbardziej narażony na przewlekłą niewydolność nerek?
Często choroby nerek występują powszechnie w rodzinie. W związku z tym osoby z obciążeniem genetycznym powinny regularnie przeprowadzać badania kontrolne. Większe zagrożenie występuje także w przypadku osób cierpiących na cukrzycę, miażdżycę, otyłość, a także nadciśnienie tętnicze. Osoby nałogowo palące tytoń, chore na serce lub przyjmujące duże ilości środków przeciwbólowych (też tych bez recepty) również znajdują się w grupie podwyższonego ryzyka.
Powrót do listy