Nokardioza

Nokardioza stanowi rzadką infekcję bakteryjną, która przeważnie obejmuje płuca, a następnie skórę lub mózg.

Jej objawy bardzo często są mylone z innymi schorzeniami. W związku z tym bardzo ważna jest odpowiednia diagnoza. Nokardioza pojawia się na skutek kontaktu z bakteriami tlenowymi Nocardia, które posiadają kształt delikatnych, rozgałęzionych nitek.

Czym są nokardie?

Bakterie powodujące infekcję przeważnie znajdują się w glebie, w różnych rejonach świata. Większość z nich bytuje w klimacie umiarkowanym (np. Nocardia asteroides), ale są też takie, które dominują w strefach tropikalnych i subtropikalnych (Nocardia brasiliensis).

Rozmieszczenie geograficzne poszczególnych gatunków jest zróżnicowane. Bakterie rodzaju Neocardia są ściśle tlenowe, Gram-dodatnie, mezofilne, chemoorganotroficzne.

Bakteria typu Nocardia asteroides wywołuje nokardiozę płucną, natomiast typu Nocardia brasiliensis – nokardiozę podskórną.

Przyczyny choroby

Rozróżnia się dwa stadia tej choroby: nokardioza pierwotna oraz nokardioza wtórna. Przy zakażeniu nokardiozą pierwotną, zainfekowane w pierwszej kolejności są płuca. Dzieje się tak w przypadku aż 80-90% zakażonych osób. Nokardioza płucna dotyczy najczęściej pacjentów z immunosupresją.

Do infekcji dochodzi wyniku wdychania zainfekowanego pyłu, czyli drogą oddechową.

Nokardioza powierzchniowa, dotycząca także stanu pierwotnego, występuje wskutek zanieczyszczenia otwartych ran kurzem lub ziemią, bądź też w efekcie uszkodzenia skóry przez drobne szczątki organiczne lub nieorganiczne. Również użądlenia przez owady mogą być przyczyną choroby.

Do nokardiozy wtórnej dochodzi w wyniku uwolnienia bakterii z pierwotnych ognisk zapalnych do układu krwionośnego i limfatycznego (w 45% choroba umiejscawia się w tkankach bądź w narządach). Infekcja rozwija się zwłaszcza w przypadku osób cierpiących na przewlekłe infekcje płucne, np. gruźlicę czy zapalenie oskrzeli.

Inne schorzenia wpływające na ryzyko wystąpienia tej choroby to m.in. grzybice, zakażenia pierwotniakowe oraz nowotwory (w tym białaczka). Również alkoholizm sprzyja rozwojowi infekcji. Ponadto do przyczyn można zaliczyć również nałogowe branie narkotyków oraz zakażenie wirusem HIV.

Rozpoznanie

Objawy są trudne do zdiagnozowania, ponieważ mogą pojawić się też przy innych schorzeniach.

W związku z tym koniecznie trzeba przeprowadzić wszelkie niezbędne badania, dzięki którym możliwe będzie wykrycie bakterii odpowiedzialnej za pojawienie się infekcji. Badania wykonuje się w zależności od narządu zajętego przez chorobę i są to: biopsja mózgu, biopsja płuc, bronchoskopia, biopsja skóry oraz posiew plwociny.

Metody leczenia

Leczenie nokardiozy oparta jest głównie na zastosowaniu terapii, w której trakcie pacjentowi podaje się antybiotyki. Leczenie trwa długo, ponieważ minimalny czas jego trwania wynosi 6 miesięcy, a może być zalecone nawet przez rok – zależy to od organizmu pacjenta, rodzaju choroby oraz stopnia jej zaawansowania.

W przypadku osób dotkniętych nokardiozą powierzchowną, u których pojawiły się wrzody na skórze, często niezbędna jest interwencja chirurgiczna. Lekarze wykonują zabieg polegający na wysuszeniu wrzodów.

Po leczeniu obowiązuje kontrola lekarska przez okres 6 miesięcy, ponieważ nawet po wyleczeniu nokardiozy mogą pojawić się niepożądane powikłania.

Uzależnione są one od typu, jaki przyjęła wcześniej choroba i dotyczą obszaru przez nią zajętego. Konsekwencją nokardiozy płucnej mogą być blizny, które utrudniać oddychanie i spłycać oddech.

Po nokardiozie powierzchownej, można spodziewać się licznych znamion oraz zniekształceń pozostawionych na skórze. Najbardziej niebezpieczne są powikłania po nokardiozie dotyczącej mózgu, ponieważ może dojść upośledzenia jego neurologicznej funkcji.