Niedokrwistość

Niedokrwistością (anemią) określa się niedobór czerwonego barwnika krwi, który zawiera żelazo (hemoglobiny) lub czerwonych ciałek krwi (erytrocytów). Podział niedokrwistości jest dosyć złożony.

Niedokrwistości dzieli się zależnie ich etapu, w którego trakcie zaczyna brakować krwinek. Dlatego też anemia może powstać w efekcie zmniejszenia wytwarzania (erytrocytów lub hemoglobiny) bądź na skutek zwiększenia rozpadu krwinek czerwonych, bądź z powodu ich utraty. Do pierwszej grupy zalicza się między innymi niedokrwistości niedoborowe (niedobór żelaza czy witaminy B12), do drugiej niedokrwistości hemolityczne, a do trzeciej niedokrwistości pokrwotoczne.

Istnieją również niedokrwistości niedobarwliwe, hipochromiczne, niedokrwistości normochromiczne i niedokrwistości nadbarwliwe, hiperchromiczne.

Najważniejszą i najczęściej występującą grupą niedokrwistości są anemie z niedoboru żelaza. Stanowią prawie 80% wszystkich niedokrwistości i dotyczą głównie kobiet. Przyczyną anemii z niedoboru żelaza jest najczęściej utrata krwi (i związanego z nim żelaza) w wyniku przewlekłych krwawień z dróg rodnych (krwawienia miesiączkowe), z przewodu pokarmowego (spowodowane głównie chorobą wrzodową), z dróg moczowych i innych narządów.

Rzadziej zdarza się, że nie dostarczamy organizmowi żelaza w odpowiedniej ilości (ma to miejsce w trakcie w przypadku ścisłej diety wegetariańskiej) lub gdy zapotrzebowanie na ten makroelement wzrasta (w ciąży, podczas karmienia).
Kolejna znaczna grupa anemii i dosyć częsta to niedokrwistości megaloblastyczne, w których krwinki czerwone są większe od prawidłowych. Najczęstszym czynnikiem w tym przypadku jest niedobór witaminy B12 (zdecydowana większość przypadków) i kwasu foliowego (rzadziej).

Dużą, na szczęście rzadszą, grupą są niedokrwistości hemolityczne. Hemoliza oznacza dosłownie rozpuszczenie krwinek; w medycynie tym pojęciem określa się skrócenie czasu przeżycia erytrocytów (prawidłowo "żyją" około 120 dni) do kilku tygodni lub dni. Jeśli organizm nie nadąża z produkcją nowych krwinek, to pojawia się niedokrwistość.

Objawy:

Głównymi symptomami niedokrwistości są: bladość skóry, z odcieniem niekiedy żółtawym, bladość błony śluzowej jamy ustnej oraz spojówek oka, ograniczenie sprawności ruchowej, poprzez łatwe męczenie się i występowanie tzw. Zadyszki wysiłkowej przy małym wysiłku, ogólna ociężałość bóle i zawroty głowy, senność, apatia, szum w uszach, mroczki przed oczami, a w przypadkach ciężkich możliwość wystąpienia omdleń, a nawet stany podgorączkowe i pobolewania w okolicy serca o charakterze przypominającym niewydolność wieńcową.

Nie istnieje swoisty objaw czy ich grupa dla tego schorzenia, gdyż większość z nich towarzyszy wielu stanom chorobowym innych narządów. Właściwe rozpoznanie niedokrwistości, zwłaszcza stopnia jej nasilenia, prawdopodobne przyczyny i zmiany chorobowe, a na tej podstawie poprawne leczenie, może ustalić tylko lekarz na podstawie informacji uzyskanych od chorego oraz stwierdzonych zmian przedmiotowych uzupełnionych diagnostycznymi badaniami laboratoryjnymi. Najbardziej przydatnymi badaniami jest morfologia krwi oraz badanie bioptyczne szpiku kostnego.