Kryptosporydioza

Kryptosporydioza wywołana jest przez pierwotniaki Cryptosporidium parvum, które należą do typu apikompleksów. Pasożytują one w jelicie cienkim i układzie oddechowym człowieka.

Rezerwuarem tych pierwotniaków są jelita zwierząt, takich jak konie, psy, koty, bydło. Głównym centrum są jednak ptaki, zwłaszcza gołębie.

Zarażenie

Dochodzi do niego przez nieświadome połknięcie oocysty, w której znajdują się larwy. Następnie, kiedy znajdą się w układzie pokarmowym, pękają i uwalniają sporozoity. Potem przenikają do erytrocytów i tworzą kolejne oocysty, które wydalane są wraz z kałem.

Przeważnie zakażenie odbywa się poprzez spożycie zakażonego pokarmu i wody. Czasami do infekcji dochodzi na skutek kontaktu z zarażoną ziemią, niedogotowanym jedzeniem, jeśli miały one wcześniej kontakt z kałem zakażonej osoby lub zwierzęcia.

Najbardziej zagrożone zarażeniem są osoby, które mają stały kontakt z wodą. Szczególnie szybko zarazki rozprzestrzeniają się w miejscach publicznych wód rekreacyjnych, takich jak baseny, jeziora, pływalnie.

Oocysty Cryptosporidium są szczególnie odporne na środki dezynfekcyjne. Dzięki temu są w stanie przeżyć długi okres, mimo częstego czyszczenia basenów i miejsc wokół nich.

Kolejną drogą zakażenia są drogi oddechowe. Pierwotniaki Cryptosporidium parvum w tym wypadku zostają wchłonięte wraz ze wdychanym powietrzem.

Pojęcie choroby

Kryptosporydioza jest chorobą pasożytniczą. Ma postać ostrą i przewlekłą, jelitową bądź płucną. Szerzy się drogą fekalno- oralną. W przypadku osób ze zdrowym układem odpornościowym dochodzi jedynie do samoograniczającej się biegunki. Choroba najczęściej występuje u dzieci.

Dla osób zarażonych wirusem HIV, kryptosporydioza może okazać się śmiertelnym zagrożeniem. Ich upośledzony system odpornościowy bardzo często nie radzi sobie z pasożytem przebywającym w organizmie. Bardzo rzadko lekarz udaje się całkowicie pozbyć się pierwotniaków z ciała chorego.

Diagnoza

Diagnoza tej choroby jest poparta badaniem preparatów z kału, treści dwunastnicy, plwociny lub śluzu oskrzeli. W ten sposób wykrywa się oocysty.

Wykonuje się także biopsję z jelita cienkiego, w której stwierdza się oprócz pasożytów, zaniki lub skrócenie mikrokosmków.

Leczenie i profilaktyka

U większości osób z prawidłową odpornością choroba trwa około 10 dni. Jest samoograniczająca. Oocysty są podatne na temperaturę. Należy jedynie uzupełniać płyny i elektrolity. Nie jest wymagane leczenie farmakologiczne, ponieważ nie istnieją wybiorcze leki zwalczające pierwotniaki Cryptosporidium parvum.

W przypadku chorych na AIDS należy zoptymalizować leczenie wirusowe. Stosowane leki, jak np. paromomycyna, atokwaron czy azytromycyna mają zazwyczaj krótkotrwały wpływ. W rzadkich przypadkach wymagane jest podawanie płynów dożylnie. Antybiotyki nie są praktycznie stosowane i przede wszystkim zakazane u osób z ciężką postacią choroby i zaburzeniami układu immunologicznego.

Unikanie zakażenia

Przeważnie choroba ta spotykana jest wśród dzieci. W związku z tym należy bacznie obserwować ich zabawę i miejsca, w których przebywają. Należy też kontrolować ich kontakt ze zwierzętami, by nie miały dostępu do potencjalnie zarażonego kału.

Powinno się też wystrzegać spożywania wody prosto ze źródła, zwłaszcza jeżeli nie jest ono nam znane. Szczególną uwagę należy zachować na basenach, gdzie bardzo łatwo się zarazić.