Choroby jelita grubego

Jelito grube to ostatni fragment łączący jelito cienkie z odbytem. Jego długość wynosi od 120 do 150 cm. W tym fragmencie odbywa się formowanie kału. Odpowiada ono za prawidłowe funkcjonowanie organizmu.

Jelito grube nie tylko odpowiada za wydalanie resztek pokarmowych, do jego zadań należy także wchłanianie wody, którą dostarczamy do treści pokarmowej. W ciągu doby może jej wchłonąć nawet do 3 litrów.

Funkcje jelita grubego:
Głównym zadaniem jelita grubego jest tworzenie i wydalanie kału. Resztki, które do niego się dostają, ulegają zagęszczeniu i przetworzeniu przez znajdujące się tam bakterie.
Wydalanie kału to nie tylko usuwanie niestrawionych części pożywienia, ale także toksyn i ich nieczynnych biologicznie metabolitów.
Jelita są jedynym kanałem wydalania związków rozpuszczalnych w tłuszczach.

Choroby jelita grubego:
W jelicie grubym może pojawić się wiele schorzeń różnego pochodzenia np.:

Rak jelita grubego
Rak jelita grubego stanowi około 8% wszystkich nowotworów złośliwych, które diagnozuje się w Polsce (wśród obu płci). Najbardziej na to schorzenie są podatne osoby między 45-70. rokiem życia.

Objawy:
Charakterystyczne dla tej choroby jest pojawienie się krwi w kale, krwawienia z odbytu, oraz bólu dolnej części brzucha. Często tym objawom towarzyszą zaparcia będące efektem zwężeniem jelita. Najczęściej rozwija się on w okrężnicy lub odbytnicy.

Przyczyny:
Czynników powstawania tego nowotworu jest parę. Często to następstwo długoletniego wrzodziejącego zapalenia okrężnicy. Przeważnie nowotwór rozwija się z narastających miejscowo polipów, tworzących się na ściance jelita. Choroba może powstawać przez złą dietę - brak warzyw, duża ilość tłuszczów i czerwonego mięsa.

Leczenie:
Częsty problem w tej chorobie stanowi jej nawrotowość. Wykrycie raka w jego wczesnej fazie (kiedy jeszcze nie ma przerzutów) pozwala na ingerencję chirurgiczną, która jest najskuteczniejszą i główną formą leczenia raka jelita grubego.
Zabieg to nic innego jak usunięcie guza wraz z fragmentem jelita grubego oraz przylegającymi do niego węzłami chłonnymi.

Sporadycznie wykonuje się też kolostomię, czyli operacyjne wprowadzenie światła jelita grubego na powierzchnię brzucha. W ten sposób możliwe jest wydalanie treści jelitowej.
Stosuje się także chemioterapię, w której chory otrzymuje leki, likwidujące wszystkie szybko dzielące się komórki, w tym nowotworowe.

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego
Wrzodziejące zapalenia jelita grubego stanowi grupę nieswoistych chorób zapalnych jelit. W ich trakcie stan zapalny zajmuje błonę śluzową i podśluzową jelita grubego. Zdarza się, że wrzodziejące zapalenie jelita grubego ma charakter przewlekły, a długie okresy remisji są przerywane ostrymi nawrotami.

Pierwsze objawy zaobserwować można między 15. a 25. rokiem życia. Najrzadziej natomiast między 55. a 65. rokiem życia.
Częstość zachorować wynosi ok. 10 przypadków na 100 000 ludności rocznie (dane dotyczące krajów Europy).
Jeżeli chodzi o Polskę, to szacuje się, że ok. 700 przypadków rocznie ma styczność z tą chorobą.

Objawy:
Przeważnie pojawia się biegunka z domieszką treści ropnej, śluzu oraz krwi. Możliwy jest częsty stolec o małej objętości. Wywołane to jest stanem zapalnym odbytnicy. Towarzyszą mu też bóle brzucha, które lokalizuje się w dolnym lewym boku brzucha. Pojawić się może stan podgorączkowy lub gorączkowy, osłabienie i zmniejszenie masy ciała.

Przyczyny:

• nieprawidłowe działanie układu odpornościowego
• zakażenie układu pokarmowego
• palenie papierów oraz picie zbyt dużej ilości alkoholu
• skłonności dziedziczne
• przewlekły stres, nerwice, jak i inne zaburzenia psychologiczne

Leczenie:
Najważniejsza w leczeniu okazuje się dieta bogata energetycznie oraz węglowodanowa z wyjątkiem produktów podrażniających błonę śluzową.

Leki:
preparaty kwasu 5-aminosalicylowego; wykorzystuje się przede wszystkim w leczeniu łagodnych i średnich rzutów choroby,
leki immunosupresyjne - ich zastosowanie jest wskazane w pewnych sytuacjach klinicznych, takich jak odporność na leczenie glikokortykosteroidami, 

doustnie przyjmowanie glikokortykosteroidy - są skutecznymi lekami w umiarkowanym wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego. Pozwalają one na uzyskanie poprawy w ciągu trzech tygodni.
W przypadku braku skuteczności leczeni farmakologicznego podejmuje się leczenie operacyjne.

Choroba Hirschsprunga

Wrodzona choroba spowodowana brakiem zwojów nerwowych w ściance końcowego odcinka jelita grubego, najczęściej w samej odbytnicy. Pojawia się raz na 5000-8000 urodzeń i w 80% u chłopców. Około 10% przypadków dotyczy dzieci z zespołem Downa.

Objawy:
Najcharakterystyczniejsze jest opóźnienie oddawania stolca. Zdrowy noworodek pierwszy stolec oddaje po 24 godzinach. Schorzeniu towarzyszą też wymioty, wstępnie wypełnione treścią żołądkową, a następnie żółcią. Potem pojawiają się - wzdęty brzuch dziecka, gorączka oraz widoczna utrata masy ciała. U dzieci starszych objawem choroby może opóźniony rozwój fizyczny i intelektualny oraz przewlekłe zaparcie, które mogą doprowadzić do ostrego zapalenia jelita cienkiego i grubego, czasem perforacji jelita.

Przyczyny:
Schorzenie to może występować dziedzicznie. Około 30% to wada wrodzona. Reszta stanowi pojedynczą wadę.

Leczenie:
Uzależnione jest od typu choroby. W przypadku gdy został zajęty niewielki odcinek jelita, wykonuje się zabieg operacyjny, w którym usuwa się fragment i przywraca prawidłowe funkcjonowania dolnego odcinka układu pokarmowego.
Gdy u pacjenta jest stan zapalny, to wprowadza się leczenie etapowe. Pierwszy etap polega na wyodrębnieniu zastępczego odbytu. Drugą operację wykonuje się między 3 miesiącem a 1 rokiem dziecka. Podczas jej trwania tworzy się zespolenie zdrowej części jelita z odbytnicą. Trzeci etap polega na odtworzeniu i przywróceniu ciągłości układu pokarmowego.
Należy pamiętać, aby nie bagatelizować żadnych objawów. Jeżeli zauważymy w naszym organizmie zmiany, to należy zgłosić się do lekarza. Pamiętajmy też o tym, że zaobserwowane przez nas objawy nie muszą oznaczać poważnych powikłań. Wizyta u lekarza specjalisty pomoże w zidentyfikowaniu dolegliwości.