Czy można być ślepym na ludzkie twarze? Tak! To główny objaw prozopagnozji

Ślepota twarzy, agnozja twarzy – to tylko inne nazwy na „prozopagnozję”. Schorzenie to polega na zaburzeniu percepcji odbioru ludzkiej twarzy. Układ nerwowy, a dokładniej jego zaburzenia, są tutaj podstawowymi przyczynami choroby. Owszem, twarz widzimy, ale nie możemy powiedzieć, czy jest nam ona znajoma, czy nie. Zazwyczaj ludzie chorujący na tę przypadłość mają raczej kiepską opinię w swoim środowisku i wśród znajomych. Często bowiem nie rozpoznają bliskich albo znanych sobie osób „na ulicy”.

Skąd się bierze prozopagnozja?

Po raz pierwszy terminu tego użył niemiecki neurolog Joachim Bodamer w 1947 roku. Jako pierwszy zauważył on, że problem z zapamiętywaniem, a później rozpoznawaniem twarzy może mieć podłoże w uszkodzeniu mózgu. Ale nie zawsze – niektóre formy prozopagnozji są „wrodzone”, mogą mieć być przekazywane z pokolenia na pokolenie, jak sądzą badacze, w sposób autosomalny dominujący.

Prozopagnozja nie jest przy tym zaburzeniem często występującym. Szacuje się, że może na nią cierpieć około 2,5 proc. populacji.

Uszkodzenia mózgu. Jakie, skąd?

Do choroby przyczyniają się uszkodzenia układu nerwowego, szczególnie prawo- lub obustronne dotyczące obszarów skroniowych i potylicznych. Co ciekawe zaburzenie to nie jest związane z jakimkolwiek „zaniewidzeniem” czy innymi problemami ze wzrokiem. Wszystko odbywa się na etapie "wyżej", kiedy mózg przyporządkuje twarz do imienia danej osoby i do naszej wspólnej z nią historii znajomości.

Ciekawostki o prozopagnozji

• Podobno jest na nią chory znany aktor Brad Pitt. Wypowiadał się często w wywiadach, że czasami odbierany jest przez swoich przyjaciół czy znajomych w sposób szorstki za to, że niekiedy nie rozpoznaje ich twarzy na ulicach
• Ciekawe książki o prozopagnozji napisał wybitny angielski profesor Oliver Sacks pracujący na Uniwersytecie Columbia
• W kinematografii zaburzenie to pojawia się u bohaterów filmów „Vinci” i „Twarze w tłumie”

Leczenie. Jak sobie radzić z prozopagnozją?

1. Bliskich można rozpoznawać po znakach szczególnych. Wystarczy skojarzyć imię danej osoby z czymś specjalnym w jej wyglądzie np. widocznym tatuażem czy pieprzykiem. W ten sposób łatwo przyporządkować sobie różne osoby do ich wyglądu, a tym samym rozpoznawać je „na ulicy”
2. Można próbować stosować niektóre terapie opierające się na specjalnych treningach wzmacniających pamięć twarzy
3. Pomocne mogą się okazać leki poprawiające krążenie mózgowe
4. Pamięć i koncentracja mogą być wzmacniane przez stosowanie dodatkowych suplementów diety

Niestety nie istnieje żadna dedykowana forma terapii dla osób chorujących na prozopagnozję. Schorzenia tego nie leczy się również w żaden inny sposób. Bodaj największym ośrodkiem badającym chorobę jest Prosopagnosia Research Centers at Dartmouth College Uniwersytetu Harwardzkiego. Być może badania prowadzone w tej placówce przyniosą kiedyś więcej informacji i sposobów leczenia tej zadziwiającej choroby.