Schizofrenia stanowi najcięższą i najczęściej spotykaną chorobę psychiczną. Cierpi na nią około 1% populacji. Pojawić się może w okresie dojrzewania lub nieco później, przeważnie w wieku 17-30 lat. Stanowi ona także największą tajemnicę dla świata medycyny. Niewiele wiadomo o tym, co ją powoduje.
Większość teorii na temat przyczyn schizofrenii skupia się wokół następujących zagadnień:
- u chorego zachodzi zaburzenie równowagi neuroprzekaźników w mózgu, przede wszystkim dopaminy, a także innych (serotoniny, noradrenaliny);
- czynniki genetyczne przyczyniają się w pewien sposób do powstawania schizofrenii;
- rolę w rozwoju tej choroby odgrywają także czynniki środowiskowe, takie jak infekcje czy komplikacje porodowe;
- w pojawieniu się choroby mogą uczestniczyć czynniki psychospołeczne, takie jak sytuacja rodzinna czy nagły lub przewlekły stres,
- schizofrenia może mieć wiele przyczyn, które wchodzą ze sobą w interakcje
Początek i rozwój schizofrenii potrafi być zmienny. Możemy obserwować chorych, u których choroba pojawia się nagle, a objawy są bardzo burzliwe. W innych przypadkach choroba rozwija się wolno, skrycie, objawy chorobowe są mało dostrzegalne. Przeważnie jednak choroba przebiega pod postacią kolejnych rzutów. Rzadko schizofrenia ma charakter chroniczny.
Podstawowe objawy schizofrenii to:
- Autyzm, czyli odcinanie się od otoczenia i zamykanie w świecie własnych przeżyć,
- Rozszczepienie osobowości polegające na rozerwaniu poszczególnych funkcji psychicznych z równoczesnym występowaniem przeciwstawnych uczuć,
- Paratymia, czyli wyraźny rozdźwięk między zawartością wypowiedzi i zachowań chorego a towarzyszącym im wyrazem uczuciowym; przejaw niedostosowania charakterystycznego dla schizofrenii.
Niektórzy specjaliści twierdzą, że jednym z podstawowych objawów jest stępienie afektywne, jednak ten pogląd jest coraz częściej atakowany jako niesłuszny. Tylko w niektórych przypadkach schizofrenii mamy rzeczywiście do czynienia tym objawem, będącym skutkiem wieloletniej izolacji, czy też przebywania w szpitalu, a nie objawem choroby.
Kolejne częste symptomy tej choroby to urojenia i omamy, iluzje, dziwaczność mimiki, natłok myśli, rzadziej zaburzenia ruchowe pod postacią stuporu, czyli całkowitego bezruchu, czy też nadmiernej ruchliwości, a nawet pobudzenia. Czasami pojawia się także dziwaczność w zachowaniu i ubieraniu, pewien manieryzm i stereotypia.
Wyróżniamy cztery postacie schizofrenii:
- prosta,
- katatoniczna,
- hebefreniczna,
- paranoidalna
Bardzo rzadko występują w czystej postaci, raczej mieszają się lub przechodzą jedna w drugą.
W każdym przypadku podejrzenia tej choroby należy dokonać konsultacji psychiatrycznej. Czasem okaże się ona niepotrzebna, ale gdy dojdzie do jej zdiagnozowania to konieczne jest wdrożenie leczenia, zazwyczaj szpitalnego.
W ostatnich czasach bardzo zmieniło się podejście do chorych i metody postępowania z nimi. Coraz rzadziej stosuje się całkowitą izolację a coraz częściej do terapii wprowadza się elementy psycho-, socjo- i autoterapii (np. zajęcia plastyczne, muzyczne itp.). Poszerzono także wybór leków. Dzięki terapii farmakologicznej uzyskuje się lepszy kontakt chorego z personelem medycznym i psychoterapeutą, co ma wpływ na samopoczucie chorego i poprawę wyników leczenia.
Coraz częściej stosuje się takie formy leczenia jak: oddziały dzienne i nocne, obozy terapeutyczne, hotele, kluby chorych. Wszystkie te środki wpływają również na nastawienie społeczeństwa do osób leczonych psychiatrycznie. Ma to bardzo istotne znaczenie zwłaszcza w okresie powrotu do zdrowia i rehabilitacji.
Powrót do listy