Odma urazowa opłucnej

Choroby płuc stanowią jedno z największych zagrożeń dla zdrowia w obecnych czasach. Dla przykładu warto wspomnieć o ogromnej liczbie zachorowań na nowotwór płuc, który znajduje się na liście najczęstszych przyczyn przedwczesnej śmierci wśród mężczyzn. Kolejną bardzo niebezpieczną chorobą płuc jest odma opłucna.

Czym jest odma urazowa i sposoby jej leczenia

Odma opłucna powstaje, gdy powietrze dostaje się do jamy opłucnej - potencjalnej przestrzeni pomiędzy dwoma blaszkami: ścienną (znajdującą się od strony ścian klatki piersiowej i przepony) i trzewną (przylegającą do tkanki płucnej).
W warunkach fizjologicznych w tej jamie znajduje się też niewielka ilość jałowego, czyli niezawierającego bakterii, wirusów czy grzybów płynu surowiczego.

Dzięki jamie opłucnej możliwe jest poruszanie się płuc oraz innych narządów wewnątrz klatki piersiowej podczas oddychania. Normalnie w jamie opłucnej występuje podciśnienie (niższe niż ciśnienie atmosferyczne), zaś próżnia warunkuje wypełnienie pęcherzyków płucnych powietrzem.

Powietrze przedostające się do jamy płucnej zaczyna uciskać pęcherzyki płucne. W efekcie dochodzi do uszkodzenia płuca i w rezultacie przestaje ono pracować.

Przyczyny i rodzaje urazowej odmy opłucnej

Odma pourazowa opłucnej jest wynikiem przedostania się powietrza do jamy opłucnej wskutek urazu klatki piersiowej ze złamania żeber i przebiciem płuca przez odłamek żebra lub może być też efektem przebicia klatki piersiowej ostrym narzędziem z zewnątrz.

Rzadko dochodzi do cyklicznego pojawiania się tego schorzenia podczas miesiączki - wtedy za przyczynę uważa się, dostanie się do tkanki płucnej komórek błony śluzowej macicy i ich rozplem w tym okresie. Możemy także wyróżnić:

• odmę zamkniętą - jednorazowe wtargnięcie powietrza do jamy opłucnej, przeważnie w następstwie tępego urazu: stłuczenia, zgniecenia lub złamania żebra
• odmę otwartą - która pojawia się wskutek przebicia ściany klatki piersiowej i utworzenia się ziejącej rany, połączonej z jamą opłucną; stwarza to bezpośrednie zagrożenie życia, może też dojść do tzw. oddechu paradoksalnego, czyli wahadłowego przemieszczania gazów z jednego płuca do drugiego, co w konsekwencji pogłębia ograniczenie pojemności oddechowej
• odmę zastawkową - powietrze w wyniku pęknięcia małego fragmentu tkanki płucnej podczas wdechu, przedostaje się z miąższu płucnego do jamy opłucnej
• odmę samoistną - powstaje samoistnie, bez ingerencji czynników zewnętrznych; niektóre z możliwych przyczyn to długoletnie palenie papierosów czy tzw. zespół Marfana (choroba genetyczna tkanki łącznej)

Metody leczenia odmy urazowej opłucnej
Odma urazowa opłucnej to stany nagłe i mogący stwarzać zagrożenie życia. W związku przy tej chorobie konieczna jest pilna interwencja chirurga. Małe odmy leczy się poprzez odessanie powietrza strzykawką i leżeniem, nierzadko jedynie samym leżeniem. Wtedy dochodzi do oklejenia się zmiany tkanką włóknistą i następuje zamknięcie otworu. Natomiast duże odmy leczy się chirurgicznie, poprzez założenie do jamy opłucnej drenu lub igły i odsysanie powietrza w celu wytworzenia stałego podciśnienia.

Powikłaniami takiego schorzenia czasami są zrosty opłucnej i wytworzenie się płynu. Osoby, które przeszły odmę opłucną, powinny również unikać nagłych zmian ciśnienia (np. lotów na dużych wysokościach, nurkowania, skoków na bungee czy ze spadochronem). W takich przypadkach zalecany jest jogging oraz długie spacery.
Po urazach klatki piersiowych konieczna jest obserwacja chorych. Gdy pojawią się niepokojące objawy - ból w klatce piersiowej, duszności czy kaszel - konieczne jest skonsultowanie się z lekarzem.