Leniwe oko

Zez to znacząca choroba społeczna. Osoby nią dotknięte nie tylko cierpią na defekt kosmetyczny, ale także na brak widzenia obuocznego. W związku z tym nie mogą pracować w wielu zawodach, nie wspominając o wykonywaniu prac wymagających widzenia przestrzennego.

Czym jest zez?

Za sprawą mięśni poruszających każde oko, w warunkach fizjologicznych obie gałki oczne poruszają się harmonijnie w różnych kierunkach. W trakcie patrzenia bezwarunkowo ustawiamy oczy tak, by obraz przedmiotu padał symetrycznie na część plamkową siatkówki równocześnie w obu oczach.

Porażenie bądź niedowład, które dotyka jednego mięśnia lub ich większej ilości, sprawia, że dochodzi do przewagi działania mięśni nieporażonych i następuje ustawienie oka w zezie o różnym kierunku odchylenia - przeważnie jednak na zewnątrz lub do wewnątrz. W przypadku tego schorzenia nie jest możliwe prawidłowe widzenie obuoczne. Dzieje się tak, ponieważ w oku zezującym obraz na siatkówce powstaje w pewnej odległości od plamki żółtej. Efektem tego jest widzenie przez chorego obrazu podwójnego. W celu zredukowania odczucia tego nieprzyjemnego zjawiska dotknięci tą wadą używają raz jednego, a raz drugiego oka, co objawia się w tzw. zezie naprzemiennym.

Przyczyny zeza u dzieci

Wśród dzieci najczęstszą przyczyną zeza są czynniki uniemożliwiające wykształcenie się fuzji - tzn. procesu, dzięki któremu możliwe jest złączenie się dwóch jednakowych obrazów siatkówkowych. Przeważnie ta wada jest skutkiem nadwzroczności oraz niezborności. Zwykle staje się to przyczyną zeza zbieżnego. W przypadku krótkowzroczności rozwija się zez rozbieżny. Niekiedy zdarza się, iż oczy zezują naprzemiennie.

Wykształcenie się fuzji u dziecka przeważnie utrudniają czynniki psychiczne. Czasami może dojść do tego, że wpływ na opóźnienie fuzji mają przebyte choroby zakaźne wieku dziecięcego.

Dorośli

W przypadku osób dorosłych zez powstaje przy niedowidzeniu lub na skutek nieskorygowanej wady wzroku, w stanach chorobowych (np. bielmo, zaćma) bądź przy uszkodzeniu elementów nerwowych odbierających wrażenia wzrokowe.

AMBYLOPIA – znaczenie

Ambylopia, czyli tak zwane leniwe oko, najczęściej powstaje w wieku dziecięcym. Wśród wielu lekarzy panuje opinia, że jest ona następstwem zeza. Mamy wtedy do czynienia z sytuacją, w której jedno oko widzi prawidłowo, zaś drugie - nie. Nierzadko nie jest to efektem nieprawidłowej budowy oka, a wręcz przeciwnie - wina leży po stronie mózgu, który nie odczytuje obrazu przekazywanego przez leniwe oko. Nieleczona prowadzi do niedowidzenia.

Leczenie

W przypadku dzieci do siódmego roku życia leczenie tego schorzenia polega na zaklejaniu oka zdrowego. Dzięki temu mózg zmuszony jest do odczytywania obrazu przekazywanego przez oko „leniwe”. Badania potwierdzają skuteczność tej metody.

Gorsze wyniki uzyskuje się w przypadku ludzi dorosłych, borykających się z tą chorobą. Przeważnie, leczenie po ósmym roku życia nie przynosi oczekiwanych rezultatów i nierzadko wada zostaje uznana za nieodwracalną.

Amerykańscy naukowcy z Uniwersytetu Kalifornijskiego prowadzą jednak badania, których dotychczasowe wyniki rzucają cień nadziei na przyszły stan zdrowia dorosłych cierpiących na ambylopię. Starają się oni dowieść, że skutecznym lekarstwem na leniwe oko są gry komputerowe. Dokonane przez nich pomiary wskazują na to, iż długi trening przed komputerem potrafi skorygować wadę aż o 30%-40%! Pozostaje jedynie trzymać kciuki za odpowiedni rozwój badań, których wyniki poprawią sytuację wielu cierpiących na leniwe oko.

Akupunktura

Obecnie powstają teorie mówiące, że tradycyjna medycyna chińska znalazła cudowny środek na leczenie ambylopii. Mowa jest o akupunkturze. Polega ona na nakłuwaniu odpowiednich miejsc w ciele chorego.

Pod koniec leczenia grupy badawczej, na którą składało się 88 dzieci, badania przyniosły zaskakujące rezultaty. Mianowicie połowa dzieci leczona była tradycyjną metodą - zaklejano oko oraz stosowano krople. Druga zaś przechodziła terapię przy pomocy akupunktury. W rezultacie u co najmniej 7 na 10 dzieci z obydwóch grup zaobserwowano znaczną poprawę.

Naukowcy są jednak sceptyczni wobec tej metody. Co więcej, zawożenie dziecka pięć razy dziennie na zabiegi, zamiast zakładania opaski na 2 godziny dziennie i zakrapiania oczu w domu, zdaje się co najmniej niepraktyczne.