Żółtaczka fizjologiczna to schorzenie określana także mianem żółtaczki noworodków, ponieważ występuje jedynie u dzieci w pierwszych dobach życia. Nie stanowi ona większego zagrożenia, ale nie należy jej lekceważyć, ponieważ może prowadzić do niebezpiecznych komplikacji.
Źródło tej choroby znajduje się jeszcze w życiu płodowym. Dziecko będące w łonie matki nie jest w stanie oddychać samodzielnie przy pomocy płuc, dlatego też niezbędny tlen jest mu dostarczany przez łożysko, a za jego transport odpowiedzialne są erytrocyty.
W związku z tym u nienarodzonego dziecka poziom czerwonych krwinek jest znacznie większy niż u noworodka.
Zaraz po porodzie nadmiar erytrocytów jest zbędny, ponieważ dziecko może oddychać samodzielnie i dlatego też duża ilość czerwonych krwinek ulega rozpadowi. W trakcie tego procesu powstaje żółty barwnik – bilirubina, która powinna zostać przetworzona przez wątrobę i wydalona wraz z żółcią przez jelita.
Niestety nie u każdego noworodka wątroba jest na tyle rozwinięta, by mieć możliwość przetworzenia takiej ilości bilirubiny. W takich przypadkach bilirubina odkłada się w tkankach, powodując charakterystyczne żółte zabarwienie skóry i błon śluzowych, czyli żółtaczkę. Pojawia się ona zwykle wtedy, gdy poziom żółtego barwnika we krwi dziecka przekracza 2mg%.
Na ten rodzaj żółtaczki cierpi około 60% noworodków urodzonych o czasie i około 80% wcześniaków. Ta dysproporcja wynika z faktu, że u dzieci, które przyszły na świat przed czasem wątroba jest jeszcze nie do końca rozwinięta.
Zagrożenie dla dziecka
Zasadniczo żółtaczka noworodków nie stwarza większego zagrożenia, które mogłaby zaszkodzić dziecku. W większości przypadków choroba ta ustępuje najpóźniej w dziesiątej dobie życia, u wcześniaków jednak może trwać nawet miesiąc.
Co więcej, jeżeli maluch jest karmiony piersią, zażółcenie jego skóry może przeciągnąć się nawet do dwunastego tygodnia życia, ponieważ w mleku matki zawarte są substancje, które hamują dojrzewanie enzymów trawiennych.
Konsekwencją tego jest to, ze bilirubina nie jest trawiona, tylko ponownie trafia do krwiobiegu dziecka.
Dziecku z żółtaczką fizjologiczną pobiera się regularnie krew, co pozwala na określenie poziomu bilirubiny. Jeżeli barwnika nie przybywa, noworodek zostaje wypisany ze szpitala.
Żółtaczka nie pozostawia po sobie żadnych śladów, nie powoduje komplikacji w dalszym rozwoju dziecka.
Żółtaczka stwarza zagrożenie dla dziecka w sytuacji, gdy poziom bilirubiny jest większy niż 12 – 15 mg%. Może być również niebezpieczna, kiedy towarzyszy jej infekcja lub odwodnienie. W takich przypadkach konieczne jest podjęcie leczenia, ponieważ istnieje ryzyko, że bilirubina wytrąci się w mózgu noworodka, powodując nieodwracalne zmiany. Zdarza się to na szczęście bardzo rzadko.
Leczenie
Przeważnie w leczeniu tego typu schorzeń stosuje się fototerapię. Polega ona na naświetlaniu dziecka światłem o specjalnie dobranej długości fal, które rozbija cząsteczki bilirubiny w skórze i sprawia, że barwnik ten przestaje być groźny dla układu nerwowego.
W większości przypadków wystarcza kilka takich seansów oraz podawanie dziecku płynów i białek, aby wyleczyć żółtaczkę. Dodatkowo trzeba pamiętać o tym, że podczas naświetlania maluch musi mieć zakryte oczy, a chłopcy dodatkowo powinni mieć osłonięte jądra.
Niekiedy poziom barwnika rośnie w takim tempie, że naświetlania nie wystarczają. Wtedy lekarze najczęściej decydują się na przetoczenie krwi, czyli transfuzję wymienną, która daje rezultaty już w przeciągu kilku dni i zapobiega powstawaniu powikłań w organizmie noworodka.
W przypadku noworodków cierpiących na żółtaczkę fizjologiczną lekarze zalecają matce odstawienie go na dwa lub trzy dni od piersi i podawanie specjalnej mieszanki hipoalergicznej, dzięki której można przyspieszyć proces wydalania bilirubiny.
Maluch cierpiący na ten rodzaj schorzenia powinien pozostawać pod opieką lekarską aż do czasu wyleczenia, aby wykluczyć możliwość pomylenia żółtaczki fizjologicznej z patologiczną, która może być niezmiernie groźna dla dziecka.
Powrót do listy