Pochodne kwasu salicylowego określane jako salicylany zaliczane są do grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Najbardziej znany jest kwas acetylosalicylowy stanowiący składnik leków takich jak Polopiryna, Aspiryna, Upsarin, Acard oraz skład wielu tabletek np. od bólu głowy.
Do zatruć tymi substancjami dochodzi stosunkowo często. W wielu przypadkach, zwłaszcza w przypadku dzieci dochodzi do ich przedawkowania. Do zatruć zamierzonych używane są raczej rzadko.
Kwas acetylosalicylowy jest szybko wchłaniany z żołądka, dwunastnicy, a w szczególności z dolnego odcinka jelita grubego. Stopień wchłaniania jest uzależniony od wartości pH w danym odcinku przewodu pokarmowego oraz od rozdrobnienia preparatu.
Salicylan ma działanie:
- przeciwgorączkowe
- przeciwzapalne
- przeciwbólowe
- antyagregacyjne
- przeciwgrzybicze
W przypadku dorosłego człowieka, by wywołać zatrucie wystarczy spożyć od 8 do 12 gramów leki. Dawka śmiertelna wynosi około 30 – 40 gramów. Kwas acetylosalicylowy podrażnia błonę śluzową żołądka, powodując tym samym krwawienie z przewodu pokarmowego. W niektórych przypadkach dochodzi do powstania owrzodzenia żołądka i dwunastnicy.
Najczęstsze objawy zatrucia to:
- bóle żołądka
- zawroty głowy
- nudności
- wymioty
- szum w uszach
- niepokój
Poza takimi objawami, w ciężkich zatruciach występują także halucynacje, drgawki, przyspieszenie i pogłębienie oddechu.
Skutkiem ciężkich zatruć mogą być:
- uszkodzenia nerek
- uszkodzenia wątroby
- śpiączki
- zaburzeń krzepnięcia krwi
Pierwsza pomoc przy zatruciu salicylami, gdy chory zachował przytomność polega przede wszystkim na wywołaniu wymiotów i podaniu doustnie dużej ilości tabletek węgla lekarskiego. Gdy jednak chory jest nieprzytomny to w takiej sytuacji należy ułożyć go w pozycji bocznej bezpiecznej, nie podawać napojów, nie wywoływać wymiotów. Należy bezzwłocznie wezwać pogotowie.
Powrót do listy