Glikol etylenowy jest oleistą, bezbarwną cieczą o słodkim smaku, rozpuszczalną w wodzie. Stosowany jest przede wszystkim jako rozpuszczalnik, składnik płynów hamulcowych oraz płynów chłodniczych (Borygo). Stosuje się go także do produkcji niektórych kosmetyków.
Glikol etylenowy szybko wchłania się z przewodu pokarmowego. Później wątroba przekształca go w silnie trujące związki takie jak aldehyd glikolowy, kwas glikolowy oraz kwas szczawiowy. Mocz zatrutych osób zawiera w sobie formaldehyd, wykazujący, że glikol przekształca się też w kwas mrówkowy.
Najczęściej do ostrych zatruć glikolem dochodzi przez drogę doustną dlatego, że substancja ta jest mało lotna i nie wchłania się przez skórę. Zatrucie przeważnie jest dziełem przypadku i spotykane najczęściej są u osób uzależnionych od alkoholu, którzy piją glikol etylenowy zamiast normalnego alkoholu spożywczego.
W trakcie zatrucia powstaje kwasica metaboliczna oraz dochodzi do uszkodzenia nerek w wyniku odkładania kryształów szczawianu wapnia w cewkach nerek.
Pierwsze symptomy zatrucia przypominają te obecne przy upojeniu alkoholem etylowym.
Później dochodzą do nich objawy takie jak:
- nudności i wymioty
- pobudzenie i splątanie
- problemy z oddychaniem (oddech kwasiczy)
- zaburzenia rytmu serca
- skąpomocz przekształcające się w bezmocz (ostra niewydolność nerek)
- spadek ciśnienia tętniczego
- drgawki
Dawka śmiertelna dla tej substancji to około 100 ml. Do zgonu dochodzi w wyniku uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego lub wskutek uszkodzenia nerek. Powstają zmiany w nerkach takie jak przy zatruciu kwasem szczawiowym.
Rozpoznanie tego rodzaju zatrucia dokonać można na podstawie badania zawartości glikolu etylenowego we krwi lub moczu. Należy wykonać szerokie badania krwi, by określić, jakie dokonały się uszkodzenia narządów, w szczególności nerek.
W celu odtrucia stosuje się alkohol etylowy. Pierwsza pomoc w przypadku zatrucia polega na podaniu 50 – 80 ml 40% alkoholu etylowego. W ciężkich zatruciach konieczne jest przeprowadzenie hemodializy.
Powrót do listy