Zaćma stanowi wrodzone lub nabyte schorzenie oczy, W jej wyniku dochodzi do zmętnienia rogówki. Na przeźroczystej soczewce oka tworzą się plamki lub zmętniałe obszary, przez które promienie słoneczne mają trudność w przedostaniu się do siatkówki, czego skutkiem jest pogorszenie ostrości wzroku. Zaćmy dziecięce rozróżnia się na wrodzone lub nabyte.
Zaćma wrodzona - przyczyny, rodzaje, leczenie
Zaćmy wrodzone to schorzenia, które występują rodzinne. Wielokrotnie dziedziczy się je dominująco, przeważnie mają obustronną postać, ale niekiedy są także asymetryczne.
Ciekawy jest fakt, że nie wszystkie zaćmy występują w momencie urodzenia, dlatego do zaćm wrodzonych zaliczamy również te, które rozwijają się w pierwszych latach życia dziecka.
Czynniki odpowiadające za zaćmy wrodzone:
- dziedziczność,
- schorzenia gałki ocznej takie jak np. małoocze, brak tęczówki, siatkówczak, odwarstwienie siatkówki,
- wewnątrzmaciczne zakażenia okresu noworodkowego, np. wirus różyczki, półpasiec, opryszczka, polio, grypa,
- niska masa urodzeniowa noworodka;
- czynniki toksyczne, np. u płodów narażonych na działanie leków,
- zaburzenia metaboliczne, np. galaktozemia.
Ze względu na lokalizację zmętnienia, zaćmy wrodzone dzieli się na:
zaćmę warstwową, która jest najczęstsza - jest to zmętnienie mniej wysycone w centralnej części soczewki (częściowe upośledzenie widzenia)
zaćmę jądrową i całkowitą - jest to całkowite uniemożliwienie widzenia u noworodka
inne postaci: zaćma torebkowa przednia i tylna, biegunowa, około jądrowa i błotnista.
Do zaćm wrodzonych zalicza się także obuoczną oraz całkowicie jednostronną.
Zaćma obuoczna może w znacznym stopniu upośledzić rozwój dziecka. W związku z tym powinno się starać jak najwcześniej postawić odpowiednią diagnozę i przeprowadzić zabieg usunięcia zaćmy. Zaćma całkowicie jednostronna to podobny przypadek - przy niej także należy odpowiednio wcześnie wykonać operację. Niestety, jeśli zabieg nie zostanie wykonany w ciągu pierwszych trzech lub dwóch miesięcy, mimo wysiłku rodziców i lekarzy, ostrość wzroku dziecka pozostanie słaba.
Zaćma wrodzona może być leczona wyłącznie poprzez zabieg chirurgiczny. Jednak zdecydować się na niego powinno tylko, gdy widzenie jest znacznie ograniczone. W przypadku mniejszego upośledzenia powinno się zrezygnować z zabiegu, na rzecz skrupulatnej obserwacji rozwoju zaćmy, gdyż usunięcie soczewki pozbawia oka zdolności do widzenia z bliska i daleka, co wymaga korekcji optycznej poprzez zastosowanie szkieł okularowych, soczewek kontaktowych lub soczewek sztucznych.
Zaćma nabyta (wtórna) - przyczyny, rodzaje, leczenie
W przypadku dzieci zaćma nabyta, może być spowodowana:
- zaburzeniami w metabolizmie,
- czynnikami wewnętrznymi (stany zapalne, skutki przyjmowania leków) i zewnętrznymi (ciała obce w oku).
Do najczęstszych zaburzeń metabolicznych zaliczana jest cukrzyca, której skutkiem może być zaćma cukrzycowa. Hiperglikemia przyczynia się do zaburzenia procesów biochemicznych w soczewce i jej zmętnienie. Inną postacią zaćmy wtórnej jest zaćma wikłająca, której rozwój jest wtórny do różnych chorób gałki ocznej, np. zapalenia naczyniówki, czy zwyrodnienie siatkówki. U dzieci może wystąpić też tzw. zaćma pourazowa, której przyczynami mogą być urazy mechaniczne, chemiczne lub fizyczne.
Leczenie zaćmy nabytej jest podobne do leczenia zaćmy wrodzonej - w jego trakcie usuwa się soczewkę i wszczepia się na jej miejsce sztuczną wewnątrzgałkową. Decyzja o zabiegu powinna być dokładnie przeanalizowana, gdyż (jak w przypadku zaćmy wrodzonej) sztuczna soczewka nie ma zdolności do akomodacji, czyli widzenia z bliska i z daleka, dlatego też wymagane jest noszenie okularów. Jednak z drugiej strony, gdy zabieg zostanie odwleczony do momentu, w którym ostrość wzroku będzie znacznie obniżona, leczenie chirurgiczne nie będzie miało sensu.
Powrót do listy