Uzależnienie od leków nazywane także lekomanią objawia się w formie psychicznej bądź fizycznej. Ta dolegliwość jest bardzo często bagatelizowana na rzecz narkomani i alkoholizmu. W wielu przypadkach osoby nie zdają sobie sprawy z zagrożeń, jakie niesie nadmierne przyjmowanie medykamentów.
Lekomania
Istnieje kilka postaci uzależnienia od leków. Według podziału Meyer’a Chesser’a wyróżnić można uzależnienie psychiczne oraz fizyczne. W przypadku pierwszego z nich dochodzi do niego zazwyczaj na skutek potrzeby osiągnięcia danego efektu (poprawy nastroju, uspokojenia). Skutkiem długotrwałego przyjmowania jest uzależnienie. O wiele cięższą formę stanowi zależność fizyczna, w której lek wchodzi w łańcuchy przemian metabolicznych organizmu stając się dla niego związkiem niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania. W takim przypadku jego odstawienie może wywoływać zmiany narządów wewnętrznych (zaburzenie ciśnienia krwi, czynności serca, oddychania, układu pokarmowego), dlatego każde leczenie lekomanii powinno być nadzorowane przez lekarza.
Dla uzależnienia charakterystyczne jest także sopniowe przyswajanie zażywanego leku przez organizm. Dlatego też w celu uzyskania zamierzonych efektów, chory zwykle zwiększa przyjmowaną dawkę. To stwarza ogromne zagrożenie, ponieważ może być przyczyną wielu uszkodzeń organów wewnętrznych, a w niektórych przypadkach nawet do przedawkowania.
Meyer dzieli lekomanię także ze względu na intensywność choroby. Do najlżejszej formy uzależnienia zalicza się tak zwaną zależność, inaczej przyzwyczajenie. Do jej cech należy jedynie potrzeba psychiczna (natręctwo myślowe). Odstawienie leków nie daje objawów fizycznych (ewentualnie spadek samopoczucia). Cięższy rodzaj lekomanii to już sam nałóg. Są przy nim obecne specyficzne objawy abstynencyjne, w przypadku próby zerwania z uzależnieniem, a także tolerancja organizmu związana ze stałym przyjmowaniem leku, o której była mowa przy fizycznej formie lekomanii.
Najcięższym i najbardziej zaawansowanym etapem schorzenia, jest toksykomania. Przyjmowanie leku jest dla organizmu destrukcyjne i wyniszczające. Zażywane dawki znacznie przekraczają te, zalecane przez lekarza/ farmaceutę i osiągają poziom toksyczny dla chorego.
Podatność na lekomanię
Uzależnienie może wystąpić u każdej osoby. Przeważnie powodem jest wzrost dostępności leków w aptekach, a także rozwój medycyny i stałe reklamowanie różnego rodzaju środków i preparatów. Szacuje się, że Polska jest krajem znajdującym się w światowej czołówce, jeśli chodzi o popularność stosowania medykamentów i ilości uzależnień. Bardzo popularne stały się ostatnimi czasy środki przeciwbólowe (na ból głowy, zatok, mięśni, żołądka?). Na uzależnienie od leków podatni są hipochondrycy, przesadnie dbający o swoje zdrowie, a także osoby z zaburzeniami emocjonalnymi, cierpiący na depresję, nerwicę, psychozy. Do zażywania środków przeciwbólowych prowokować mogą także rzeczywiste objawy, na przykład podczas poważnych chorób jak nowotwory, bądź silnych urazów ciała.
Najbardziej uzależniające leki to psychoaktywne, psychostymulanty, uspokajające, antydepresyjne, nasenne, przeciwgrypowe, przeciwzapalne, przeczyszczające.
Leczenie uzależnienia
Leczenie lekomanii jest niezwykle trudnym i długotrwałym procesem. W tym przypadku niezbędne jest przede wszystkim eliminowanie schorzenia, które staje się czynnikiem wywołującym potrzebę zażywania środków. Kolejny etap leczenia stanowi zminimalizowanie dostępu osoby uzależnionej, do przyjmowanych leków, a potem stopniowe minimalizowanie zażywanej dawki, a także substytucja niektórych środków. Skuteczną metodą terapii, jest również podawanie choremu placebo.
Powrót do listy