Torbiel sklrzeopochodna określana także jako torbiel boczna szyi to wada rozwojowa, która stanowi wynik nieprawidłowego zamykania się kieszonek skrzelowych podczas pierwszych etapów rozwoju zarodka.
Przyczyny powstawania torbieli bocznej szyi
W trakcie pierwszych tygodni rozwijania się zarodka w organizmie zapłodnionej kobiety, czyli mniej więcej w 6. tygodniu, w ludzkim zarodku rozwija się pięć par kieszonek skrzelowych.
Kieszonki takie później rozwiną się do postaci narządów szyi, klatki piersiowej czy głowy.
Z pozostałości tych kieszonek powstają torbiele, które lokalizują się na przednio-bocznej powierzchni szyi. W niektórych przypadkach znajdują się także w śliniance przyusznej. Konkretne miejsce ich położenia zależne jest od kieszonki skrzelowej. Kieszonek jest pięć, więc z każdej kieszonki wywodzić się będzie inny torbiel w innym miejscu.
Torbiele, które wywodzą się z kieszonki I, umiejscowione są w okolicach przedusznej lub poza tylną połową żuchwy. Zdarzają się sytuacje w których te torbiele mogą być połączone ze słuchowym przewodem zewnętrznym. W przypadku torbieli z II kieszonki pojawiają się na przednim brzegu lub w połowie mięśnia mostkowo-obojczykowo-sutkowego.
Istnieją przypadki, że połączone są z drożnym przewodem i z gardłem. Natomiast torbiele z kieszonki III i IV zlokalizowane są nad obojczykiem lub mostkiem. Część IV znajduje się zazwyczaj w tarczycy jako postać chrząstki lub tkanki. Gdy mowa o kieszonce V to istnieje wiele spekulacji, które mówią nawet, że V para nie występuje. Jednak przyjmuje się, że znajdywana jest w miejscach gdzie kieszonka IV.
Diagnostyka torbieli skrzelopochodnej
Diagnostyka oparta jest na wynikach badania histopatologicznego. W badaniach stwierdza się treść ropną, a w wielu przypadkach skóra w miejscu gdzie znajduje się torbiel, ulega zaczerwienieniu i obrzękowi. Mają miejsce także przypadki w których torbiel przebija się na zewnątrz, czyli przebija powierzchnię skóry. Powierzchnię takiej torbieli pokrywa wielowarstwowy płaski nabłonek. Momentami walcowatym nabłonkiem migawkowym. Pod tym nabłonkiem widoczny jest naciek z limfocytów z ośrodkami rozmnażania grudek chłonnych.
Poza samym badaniem obrazowym pomocne okazują się także badania takie jak USG i tomografia komputerowa. W nich można zdiagnozować torbiel jako półokrągły cień, wewnątrz którego można znaleźć płyn, bardzo przypominający śluzowe wydzieliny.
Powikłania i leczenie torbieli bocznej szyi
W związku z tym, że torbiel bocznej szyi pojawia się już w 6. tygodniu rozwoju zarodka, to konieczne jest szybkie leczenie nowo narodzonego człowieka. Do zagrożeń jakie niesie torbiel, zalicza się możliwość wystąpienia przerzutów do węzłów chłonnych, gdzie dodatkowo mogą pojawić się zmiany martwiczo-torbielowate. Tego typu przerzuty mogą powodować powstanie raka migdałka podniebiennego lub raka tarczycy. Przypadki rozwoju raka w torbieli skrzelopochodnej są jednak bardzo rzadkie.
W leczeniu najczęściej stosuje się zabieg chirurgiczny, w którego trakcie wycina się torbiel. Jeżeli torbiel nie zostanie całkowicie usunięta, to istnieje możliwość nawrotu choroby. Torbiele, które są w stanie zapalnym, nie są operowane. Wymagają najpierw leczenia farmakologicznego i dopiero po ustąpieniu objawów stanu zapalnego, można przystąpić do dalszego leczenia.
Powrót do listy