Szkliwiak

Szkliwiak to nowotwór o miejscowej złośliwości, który wywodzi się z ameloblastów listewki zębowej. W 80% lokalizuje się w okolicy zębów trzonowych w tylnej części żuchwy. Nieco rzadziej za miejsce obiera szczękę. Guz może dawać wznowy, naciekać na okoliczne tkanki, ale rzadko daje przerzuty.

Szkliwiaki towarzyszy duży ból i cechuje go powolny, wieloletni wzrost. W przypadku szkliwiaka szczęki rokowania są gorsze, ponieważ naciekając na tkanki, może niszczyć zatoki przynosowe, podstawę czaszki i mózg. Szkliwiaki przeważnie spotykany jest u osób 20. a 50. rokiem życia.

Rodzaje szkliwiaka

Szkliwiak leży do grupy łagodnych nowotworów, które nie dają przerzutów. Jego rozrost jest powolny i nacieka on na okoliczne tkanki. Istnieje wiele jego odmian, do których należy m.in. postać:

wielokomorowa - składa się z wielu połączonych ze sobą komór, co na zdjęciu rentgenowskim daje charakterystyczny obraz plastra miodu albo baniek mydlanych. Guz powoduje resorpcję korzeni zębów, z którymi się styka.

jednokomorowa - występuje w 20% przypadków. Ta postać najlepiej rokuje i rzadko dochodzi do wznowienia choroby.
obwodowa - bardzo rzadka, stanowi zaledwie 2-5% przypadków. Guz występuje poza kością w tkankach miękkich, najczęściej w dziąśle pokrywającym wyrostki zębodołowe.

Szkliwiak powstaje z pozostałości tkanek, które w przeszłości umożliwiły powstawanie i rozwój tkanek zębów, w związku z czym w 80% przypadków lokalizuje się w tylnych odcinkach żuchwy, w okolicy jej kąta lub rzadziej w szczęce. To wolno rozwijający się guz, który w pewien sposób „rozpycha” otaczającą kość, prowadząc do jej widocznego rozdęcia. W postaci zaawansowanej niszczy blaszkę zbitą kości i zaczyna naciekać otaczające tkanki miękkie. Szkliwiak w obrębie szczęki jest groźniejszy, ponieważ ma tendencję do naciekania zatok przynosowych, podstawy czaszki, a w końcu i mózgu.

Szkliwiak pod lupą

W celu rozpoznania szkliwiaków stosuje się obraz radiologiczny guza – zdjęcie zgryzowe, rezonans magnetyczny czy tomografię komputerową, która jest skuteczna w obrazowaniu destrukcji kości wokół guza i stosowana jest przy małych zmianach. Nowotwór ten może przypominać wiele innych zmian, dlatego ostateczną diagnozę daje mikroskopowa ocena wycinka albo guza usuniętego podczas operacji.

Leczenie nowotworu

Jedynym i skutecznym sposobem pozbycia się nowotworu jest jego chirurgiczne usunięcie. Gdy nie jest zbyt duży, można go usunąć w całości. Jednak w przypadku większych nowotworów dochodzi do tzw. wycięcia segmentowego lub częściowego wycięcia żuchwy. Niezwykle rzadko zdarza się, że szkliwiak zajmuje całą żuchwę. Konieczne jest wtedy usunięcie całej żuchwy.

Inną alternatywą w leczeniu szkliwiaków jest zastosowanie chemioterapii i radioterapii. Takie leczenie jest często stosowane, by zmniejszyć rozmiary guza, co ułatwi jego chirurgiczne usunięcie.