Atopowe zapalenie skóry bardzo często towarzyszy uczuleniu na pokarmy, astmie czy katarowi siennemu. Stanowi ono przewlekłe i nawrotowe schorzenie, które rozwija się na podłożu zaburzeń w układzie immunologicznym i należy do grupy chorób atopowych.
Cechą atopowego zapalenia skóry jest uciążliwy oraz bardzo nasilony świąd skóry. Za sprawą wyprysków pojawiających się na skórze choroba ta określana jest także jako egzema lub świerzbiaczka. Atopowe zapalenie skóry wielokrotnie jest mylone z łuszczycą. Wypryski są wynikiem m.in. obniżonego "progu świądowego" oraz nadreaktywnością skóry w odniesieniu do różnorodnych czynników:
Czynniki wpływające na nadreaktywność skóry:
- środki drażniące i alergeny - podrażnienie mechaniczne, mydła, rozpuszczalniki, konserwanty, detergenty, wełna, wietrzny klimat, nadmierne pocenie się,
- alergeny wziewne - roztocza kurzu domowego (Dematophagoides pteronyssinus), pleśnie, pyłki, sierść zwierząt,
- drobnoustroje - Staphylococcus aureus, drożdżaki, dermatofity z gatunku Trichophyton,
- pokarmy - jajka, mleko, soja, orzechy, ryby, skorupiaki, pszenica,
- inne - stres, czynniki psychiczne.
Choroba ma przebieg wieloletni z okresami kiedy objawy są mniej lub bardziej nasilone. W przebiegu choroby mają również udział emocje i psychika chorego, które same nie są przyczyną objawów, ale poprzez wpływ układu nerwowego mogą stać się czynnikiem wyzwalającym objawy u osoby chorej.
Istnieje różnica pomiędzy wypryskiem z podrażnienia, który nie posiada cech alergicznych a alergicznym wypryskiem. Za wyprysk kontaktowy z podrażnienia odpowiedzialne są substancje, które niszczą lipidowo-kwasową osłonę ochronną skóry. Dzięki temu substancje drażniące takie jak środki czystości, detergenty oraz wiele innych substancji toksycznych może przenikać do jej tkanek. Dlatego też wystąpienie objawów skórnych może dotknąć każdego i zależy tylko od stopnia natężenia czynnika drażniącego i czasu jego działania. Ta powszechność zagrożenia wypryskiem z podrażnienia a wypryskiem alergicznym, to pierwsza różnica między schorzeniami. Druga to większa częstość nawrotów wyprysku z podrażnienia. Pojawia się on ponownie nie tylko po kontakcie z pierwotną przyczyną, ale i pod wpływem wielu innych czynników drażniących. Natomiast alergiczny wyprysk kontaktowy wywołuje zwykle konkretny alergen (antygen). Toteż znając listę substancji najczęściej uczulających łatwiej go zidentyfikować i wyeliminować.
W przypadku ostrej fazy atopowego zapalenia skóry przeważają takie wykwity skórne, jak ogniska rumieniowe dosyć wyraźnie odgraniczone od skóry otoczenia, na których podłożu występują drobne grudki, pęcherzyki oraz nadżerki. Gdy mowa o podostrym stanie rozwoju AZS to jego cechą charakterystyczną są ogniska rumieniowe, nasilone złuszczenie naskórka oraz przeczosy, czyli uszkodzenie naskórka pod wpływem drapania, najczęściej w kształcie linii. Przeczosy goją się całkowicie i nie zostają po nich blizny.
Gdy dojdzie do rozwoju stanu przewlekłego dostrzegalne są ogniska tzw. lichenizacji, czyli liszajowacenia.
W leczeniu przede wszystkim należy wykluczyć z diety bądź z otoczenia alergenu, który wywołuje AZS oraz łagodzenie zmian skórnych.
Leczenie egzemy to trudny proces. Wymaga wykrycia czynników powodujących wyprysk lub mu sprzyjających, by zastosować odczulanie. W przypadku niewykrycia czynnika uczulającego stosuje się odczulanie nieswoiste - środki odczulające ogólnie. Leczenie miejscowe, stosowane na skórę, przynosi jedynie bezpośrednią ulgę, nie likwiduje jednak przyczyny.
Powrót do listy