Reumatoidalne zapalenie stawów to przewlekła, zapalna choroba tkanki łącznej. Do jej specyficznych objawów zalicza się symetryczne zapalenie stawów, przy których obecne są także zmiany pozastawowe i powikłania układowe. Choroba może prowadzić do znacznej niepełnosprawności lub kalectwa, a nawet śmierci.
Ta choroba najczęściej pojawia się u kobiet, które ukończyły 40 rok życia. Jej rozpoznanie we wczesnym stadium jest bardzo trudne, ale w większości przypadków początek choroby objawia się zapaleniem stawów śródręczno-paliczkowych dłoni i stawów śródstopno-paliczkowych w stopach. Do pozostałych objawów należy: gorączka, ból, obrzęk, zniekształcenia i zesztywnienia stawów, zaniki mięśniowe, zniszczenie chrząstek i powierzchni stawowych, unieruchomienie stawów, zwichnięcia i zesztywnienia oraz całkowite unieruchomienie. Przeważnie występującymi powikłaniami są: zapalenie naczyń, amyloidoza reaktywna, włóknienie płuc.
Przyczyny RZS nie są jasne. Uważa się, że odpowiedzialne mogą być predyspozycje genetyczne i czynniki zewnątrzustrojowe, takie jak np. wirusy, oraz urazy układu ruchu, zakażenia, a nawet praca w wilgotnych i chłodnych warunkach. Rozpoznanie tego schorzenia oparte jest na podstawie kryteriów Amerykańskiej Szkoły Reumatycznej. Do takich kryteriów zalicza się przede wszystkim sztywność poranną stawów i wokół stawów, trwającą ponad 60 min, potem ulegającą znacznej poprawie, zapalenie co najmniej 3 stawów (m.in. nadgarstkowych, łokciowych, kolanowych, skokowych), zapalenie stawów ręki, pojawienie się guzków reumatoidalnych, zmiany w obrazie radiologicznym, tzn. nadżerka i osteoporoza okołostawowa stawów ręki lub nadgarstka (występowanie tylko osteoporozy wyklucza RZS). W zdiagnozowaniu RZS należy wykluczyć: toczeń rumieniowaty układowy, zapalenie skórno-mięśniowe i wielomięśniowe, zespół Sjogrena, chorobę Stilla, twardzinę, osteoartrozę, bakteryjne zapalenie wsierdzia, zapalenie wątroby, obecność HIV, nowotwory.
Istnieją trzy postaci tej choroby: postać łagodna, samoograniczająca, dotycząca tylko najwyżej 10% chorych, która się cofa po zastosowaniu tradycyjnych leków; postać ostrzejsza, charakteryzująca się niewielkim postępem choroby, która również odpowiada na leczenie tradycyjnymi lekami, ale obserwuje się stały postęp choroby; postać trzecia RZS to duży postęp choroby występujący u 90% chorych. Postać ta nie odpowiada na leczenie i prowadzi do stałych zmian w stawach, do ich destrukcji, a w efekcie do niepełnosprawności i kalectwa.
Leczenie może być przeprowadzone jedynie przez lekarza, które dobierze je indywidualnie do danej postaci choroby. W niektórych przypadkach konieczne jest leczenie wspomagające. W każdym przypadku RZS jest konieczne leczenie lub zapobieganie osteoporozie. Konieczna jest także edukacja chorego, fizykoterapia, kinezyterapia, psychoterapia.
Powrót do listy