Ostre zapalenie rogów przednich rdzenia stanowi wirusową chorobę zakaźną układu nerwowego spowodowaną przez wirus polio. Zakażenie odbywa się drogą pokarmową lub wziewną. Na chwilę obecną w Polsce i w Europie, za sprawą szczepień, praktycznie już nie występuje - w 2001 Europa została uznana przez Światową Organizację Zdrowia za wolną od tej choroby.
Szczepionki: Salka IPV i Sabina OPV. W Polsce wykorzystuje się serię kombinowaną: najpierw dwa razy otrzymuje się szczepionkę Salka, następne dawki to Sabina.
Przebieg choroby może być łagodny albo śmiertelny. Wyróżniamy:
- przebieg bezobjawowy (większość zakażeń poliowirusam),
- zakażenie poronne,
- jałowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych (u około 1% zakażonych), które ustępuje samoistnie i zwykle bez powikłań.
- postać porażenna (u około 0,1% zakażonych),
- postać rdzeniowa - porażenia wiotkie, przeważnie asymetryczne, atakujące motoneurony mięśni proksymalnych i dystalnych i kończyn dolnych, górnych czasami. W postaci rdzeniowej mięśnie unerwiane przez zaatakowane neurony z czasem ulegają zanikowi. Utrata czucia jest sporadyczne, dlatego też w przypadku utraty czucia wyklucza się zakażenie poliowirusem.
- postać opuszkowa, spotykana częściej u dorosłych niż dzieci: w jej trakcie wirus atakuje struktury podstawy mózgu i jądra nerwów czaszkowych oraz ośrodki oddechowy i krążenia w rdzeniu przedłużonym. Ta postać stwarza zagrożenia dla życia.
- postać opuszkowo-rdzeniowa obejmująca rdzeń kręgowy i opuszkę (podstawę) mózgu i rokuje bardzo źle.
- zapalenie mózgu - niezwykle rzadkie i śmiertelne.
- zespół poporażenny - czyli zespół post-polio, pojawiający się po 25-30 latach u nawet 30% osób po przebytym porażeniu. Nie jest znana jego przyczyna. Wiadomo, jednak że obejmuje on głównie mięśnie poprzednio mniej dotknięte chorobą i postępuje na tyle wolno, że nie powoduje wyraźnego upośledzenia mięśni.
Choroba ta w wielu przypadkach jest śmiertelna lub prowadzi do trwałego kalectwa wskutek porażeń nerwów obwodowych i niedowładów. Zakażenia odbywa się drogą fekalno-oralną, a później wirus przedostaje się do nabłonka jelitowego, gdzie ulega replikacji. Czas inkubacji to 9 -12 dni. Zostają zaatakowane węzły chłonne i układ krwionośny. W trakcie tego etapu zwanego wiremią pierwotną może dojść do wytworzenia przeciwciał i rozwój zakażenia może zostać zahamowany. Określa się to jako zakażenie poronne. Gdy jednak nie zostały wytworzone przeciwciała, następuje wiremia wtórna, znacznie bardziej nasilona: wirusy rozprzestrzeniają się po całym organizmie, atakując komórki ośrodkowego układu nerwowego, głównie rogów przednich rdzenia kręgowego, rdzenia przedłużonego i mostu.
Rozpoznanie: dokonuje się go poprzez wyizolowanie i zidentyfikowanie wirusa.
Powrót do listy