Niedoczynność przysadki mózgowej to schorzenie spowodowane przez niedostateczne wytwarzanie jednego lub kilku hormonów tego gruczołu. W sytuacji, gdy dojdzie do niedoboru wytwarzania wszystkich hormonów, mówi się wtedy o całkowitej niedoczynności przysadki. Przysadka mózgowa to niewielki gruczoł ulokowany u podstawy czaszki i złożony z dwóch płatów.
Niedoczynność przysadki to rzadkie schorzenie. Może pojawić się jednak w każdym wieku i nie jest uzależniona od płci. Hormony wydzielane przez przysadkę to: hormon wzrostu, prolaktyna, tyreotropina, kortykotropina, folitropina i luteotropina i wazopresyna oraz oksytocyna.
Najczęstsze przyczyny niedoczynności przysadki:
- mutacje genu
- niedostatecznie rozwinięta część gruczołowa
- guzy – gruczolaki, torbiele, rak piersi i płuc
- tętniak tętnicy szyjnej wewnętrznej
- udar przysadki
- zmiany zapalne, np. zapalenie opon mózgowo – rdzeniowych
- uraz czaszki z uszkodzeniem przysadki
- choroby metaboliczne – amyloidoza
- infekcje ośrodkowego układu nerwowego
- poporodowa martwica przysadki w wyniku krwotoku i wstrząsu podczas porodu
Uszkodzenie funkcji wydzielniczej hormonów części gruczołowej przysadki w konsekwencji prowadzi do powstania wtórnej niedoczynności gruczołów obwodowych, czyli tarczycy, gonad oraz nadnerczy. Większość chorych cierpi przez niedobór hormonu wzrostu. W sytuacji, gdy niedobór tego hormonu pojawi się w okresie rozwojowym, dziecko może doświadczyć upośledzenia wzrostu. Mowa wtedy o karłowatości przysadkowej. Często rozwija się także hipoglikemia.
Objawy niedoczynności są uzależnione od kilku czynników. Są to m.in. wiek chorego oraz przyczyna i czas trwania choroby. Charakterystyczny w tym przypadku jest powolny przebieg choroby. W początkowym okresie objawy są raczej ciężkie do zauważenia.
Typowe objawy choroby:
- zaburzenia miesiączkowania
- impotencja i niepłodność
- bóle głowy
- senność
- brak owłosienia łonowego i pod pachami
- częste oddawanie moczu
- spadek ciśnienia tętniczego krwi
- niski poziom cukru we krwi
- opóźniony wzrost u dzieci
Żeby zdiagnozować tę chorobę należy wykonać badania hormonalne oraz rezonans magnetyczny przysadki mózgowej. Dodatkowo przeprowadza się RTG czaszki w celu oceny okolicy siodła tureckiego, na którym leży przysadka.
Nieleczona niedoczynność przysadki mózgowej może doprowadzić nawet do śmierci. W związku z tym kluczowe jest wprowadzenie odpowiedniej terapii. Leczenie polega przede wszystkim na wyrównaniu stężenia hormonów w organizmie. W trakcie leczenia możliwe jest normalne i aktywne życie, nie ma potrzeby wprowadzania żadnej diety. Osoby z wirusową infekcją ośrodkowego układu nerwowego powinny zażywać antybiotyki oraz leki przeciwirusowe.
Powrót do listy