Niacyna (nazywana także witaminą PP, B3) to ogólna nazwa połączenia dwóch kwasów; kwasu nikotynowego i jego amidowej pochodnej – nikotynoamidu. Stanowi jeden z niewielu związków, który organizm ludzki może sam produkować, jednak w znikomych ilościach. W celu zaspokojenia dziennego zapotrzebowania należy dostarczać ją wraz z innymi produktami spożywczymi.
Produkty zawierające niacynę
Do produktów, które spożywane w ilości 100g zaspakajają dzienne zapotrzebowanie na witaminę PP, zalicza się:
- drożdże,
- otręby pszenne,
- orzeszki ziemne.
Ponadto ryby morskie, mięso cielęce, wołowe, drobiowe oraz grzyby zawierają także spore jej ilości.
Witaminę tą znaleźć można też w śladowych ilościach w produktach, które spożywasz każdego dnia np. w warzywach, owocach czy nabiale. Dzienne racje żywieniowe powinny wystarczyć, by pokryć zapotrzebowanie na ten składnik.
Główne funkcje i przemiany w organizmie
Witamina B3 towarzyszy syntezie węglowodanów, kwasów tłuszczowych oraz aminokwasów. Jest ona także konieczna do prawidłowego działania mózgu oraz układu nerwowego. Bierze również udział w produkcji hormonów płciowych, kortyzolu, tyroksyny i insuliny oraz wpływa na ich wydzielanie przez organizm.
Niedobór niacyny
U ludzi niedobór witaminy PP może doprowadzić do choroby zwanej pelagrą. Jej objawami są:
- zapalenie skóry,
- biegunki,
- nudności,
- zmiany na języku i w jamie ustnej,
- niedokrwistość.
W skrajnych przypadkach może pojawić się także demencja i paraliż kończyn, zwłaszcza nóg.
Schorzenie to jest często spotykane w krajach, gdzie kukurydza jest głównym składnikiem żywienia. Prawdopodobnie posiada ona związki powodujące ograniczenie przyswajalności niacyny przez organizm.
Zaburzenia wchłaniania tej witaminy stwierdzane są często przy okazji innych chorób np. schizofrenii, chorobie Hodkingsa, Hartpuna, hipercholesterolemii, depresji i alkoholizmu.
Leczenie pelagry
Schorzenie to leczy się poprzez uzupełnianie braków niacyny w organizmie. Jeżeli w organizmie stwierdzona jest bardzo niewielka ilość witaminy B3, poza odpowiednim wzbogaceniem diety, specjalista może przypisać również odpowiednie leki tzw. suplementy diety.
Hiperwitaminoza PP
Nadmiar witaminy PP jest również szkodliwy. Stwierdzone jest, że szczególnie amid kwasu nikotynowego w bardzo dużym stężeniu, może powodować upośledzenie systemu nerwowego oraz wpływać może na poziom lipidów i cukru we krwi, podobnie jak narkotyki. Pojawić się mogą też wymioty, opuchnięty język i omdlenia. Ponadto, może mieć wpływ na prawidłowe funkcjonowanie wątroby i ciśnienie krwi.
W celu zapobieganiu niedoborowi ani przedawkowaniu niacyny w organizmie najlepiej udać się do dietetyka, który ustali odpowiednią dietę, pokrywającą zapotrzebowanie na tę witaminę. Lekarze nie zalecają również profilaktycznej suplementacji pod postacią leków, chociaż krótkotrwała nie powinna być szkodliwa.
Powrót do listy