Mangan to pierwszy pierwiastek śladowy zawarty w wielu tkankach między innymi trzustki, mózgu, nerek, płuc, wątroby, kości, a także wielu enzymów towarzyszących syntezie białek, lipidów i węglowodanów, kwasów nukleinowych oraz kwasów tłuszczowych.
Mangan działa aktywująco na enzymy, przede wszystkim karboksylazy pirogronianowej (która opowiada za przemianę pirogronianu w szczawiooctan w cyklu kwasów karboksylowych), dysmutazy ponadtlenkowej, arginazy, które w przemianie materii ułatwiają przyswajanie pewnych witamin.
Przykładowo: nie ma znaczenia, ile zjemy świeżych owoców, ponieważ bez manganu całe zasoby zawartej w nich witaminy C zostanie spożytkowane tylko w 20%. Mangan gromadzi się przede wszystkim w wątrobie i wydala go przewód jelitowy.
Dzienne zapotrzebowanie człowieka na mangan wynosi od 2 do 9 mg.
Pierwiastek ten bardzo łatwo można znaleźć w produktach spożywczych takich jak wszelkie rodzaje orzechów: laskowe, włoskie, ziemne, migdały, ziarna słonecznika i produkty pełnoziarniste, szpinak, groch, ziemniaki, rośliny strączkowe, suszona żurawina, czekolada, wodorosty, imbir, kawa, awokado, jeżyna.
Mangan jest konieczny do tego, by organizm funkcjonował prawidłowo mimo jego niewielkiego zapotrzebowania. Tego pierwiastka potrzebują nasze kości i krew; odżywiają się nim komórki nerwowe i mózg; jest wymagany przy syntezie hormonów tarczycy.
Dzięki niemu możliwe jest zachowanie właściwości i funkcjonalności tkanki łącznej - potwierdzono, że jego niedobory prowadzą do zaburzeń w syntezie kwasu hialuronowego i chondroityny.
Jest ważny dla sprawnego funkcjonowania organizmu i ciała – bierze udział w syntezie barwnika skóry i włosów, jest współodpowiedzialny w sferze aktywności płciowej, odgrywa ważną rolę w procesach rozrodczych, uczestniczy w wytwarzaniu krwinek czerwonych, skuteczny w leczeniu schizofrenii, pobudza syntezę cholesterolu.
Jego suplementacja wśród sportowców jest szczególnie istotna ze względu na rolę, jaką mangan pełni w zapewnieniu odpowiedniego funkcjonowania aparatu ruchu.
Pierwiastek ten wchodzi w skład zaawansowanych preparatów zwanych „regeneratorami stawów” oraz suplementów witaminowo-mineralnych i mineralnych do wytwarzania hormonów śledziony.
Mangan pomaga organizmowi radzić sobie ze zmęczeniem i pomaga przy prawidłowych odruchach mięśniowych. Dzięki niemu możliwe jest prawidłowe trawienie i utylizacja produktów pokarmowych, funkcjonowania układu nerwowego, odgrywa pewną rolę w procesie reprodukcji, wspomaga zapobiegnięciu osteoporozy, poprawia pamięć, łagodzi objawy rozdrażnienia, astmy, cukrzycy, wspomaga prawidłowy wzrost i rozwój.
Stanowi on także naturalny antyutleniacz. W organizmie neutralizuje wolne rodniki, co sprawia, że nasze komórki wolniej się starzeją i są w lepszej kondycji; pomaga w walce z trądzikiem.
Tak jak każda witamina, tak i mangan zostać przedawkowany. Jego nadmiar występuje bardzo rzadko, jedną z najbardziej narażonych grup są górnicy pracujący w kopalniach manganu.
Zatrucie manganem może doprowadzić do zaburzeń psychicznych oraz może ograniczać przyswajanie w przewodzie pokarmowym żelaza, wapnia, cynku, miedzi i magnezu. Niebezpieczny jest fakt, iż nadmiar manganu może doprowadzić do zwiększonego rozpadu erytrocytów.
Objawy nadużycia tego pierwiastka to: omamy, halucynacje, bezsenność, depresja, impotencja. Nadmiar manganu w organizmie skutkuje zaburzeniami metabolizmu innych pierwiastków, np. żelaza, powodując zahamowanie powstawania hemoglobiny.
Mangan o niższym stopniu utlenienia ma właściwości toksyczne, szczególnie tlenki manganu dwuwartościowego. Bardzo niebezpieczny jest pył związków manganu powstający przy wydobywaniu rud manganowych.
Suplementacje manganu zaleca się głównie osobom, które cierpią na jego niedobór, a także osobom ciężko chorym, odżywianych dożylnie lub sondą jelitową.
Nie zaleca się spożywanie w dużych dawkach manganu kobietą w ciąży i karmiącym piersią.
Mangan wchodzi również w interakcje z innymi pierwiastkami i lekami:
- wapniem - w dużych dawkach ogranicza wchłanianie manganu,
- doustnymi środkami antykoncepcyjnymi - obniżają poziom manganu we krwi,
- fosforanami, magnezem - w dużych dawkach obniżają wchłanianie manganu,
- żelazem - nadmiar manganu obniża wchłanianie żelaza.
Powrót do listy