Białe krwinki nazywane są także leukocytami lub białymi ciałkami krwi. Mimo że są niewielkie, to okazują się niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego. Ich głównym celem jest ochrona organizmu przed infekcjami bakteryjnymi.
Prawidłowa ilość leukocytów we krwi wynosi od 4 do 10 tysięcy na 1 mm sześcienny. Gdy ich liczba jest mniejsza, to mamy do czynienia z niedoborem białych krwinek, a gdy ich liczba spada poniżej 4 tysięcy,to schorzenie takie nazywamy leukopenią.
Przyczyn zbyt niskiego poziomu białych krwinek może być bardzo dużo. Niekiedy taki stan rzeczy to po prostu skutek uboczny zażywania pewnych leków, a także wynik przebytej infekcji wirusowej.
Nie można w takiej sytuacji panikować. Przede wszystkim należy skonsultować się w tej sprawie z lekarzem rodzinnym, który bez większych problemów powinien znaleźć szybkie rozwiązanie.
Leukopenia, którą cechuje wyjątkowo duży spadek ilości leukocytów ma znacznie więcej przyczyn. Czynnikiem wywołującym mogą być takie choroby jak malaria, sepsa, denga, gruźlica, dur brzuszny, ornitoza (papuzica), mielofibroza, bakterie np. riteksje.
Poziom białych ciałek krwi obniżyć się może także pod wpływem niedokrwistości aplastycznej, aplazji lub zwłóknienia szpiku, a także zajęcia szpiku przez komórki nowotworowe (np. białaczka).
Inne przyczyny to nadciśnienie wrotne, przewlekłe choroby wątroby, powiększenie śledziony, nadczynność tarczycy, ziarnica złośliwa, układowe choroby tkanki łącznej (tzw. kolagenozy) np. toczeń rumieniowaty układowy oraz zakażenie wirusem HIV (w tym przypadku występuje przede wszystkim niedobór limfocytów).
Niedobór białych krwinek wywołany może być też przez niektóre metody leczenia. Przeważnie ma to miejsce w wyniku radioterapii i chemioterapii.
Zauważono także, że przyczyną może być toksyczny wpływ leków, głównie przeciwbólowych, przeciwpadaczkowych, psychotropowych, niektórych antybiotyków i antydepresantów, środków immunosupresyjnych, leków stosowanych przy stwardnieniu rozsianym oraz nadczynności tarczycy.
Za spadek liczby leukocytów odpowiedzialne są także inne toksyczne substancje chemiczne jak np. lakiery, farby olejne, rozpuszczalniki organiczne, benzen oraz inne węglowodory aromatyczne na ogół spowodowane ekspozycją zawodową.
Przyczyną leukopenii stać się może również niedożywienie, a przede wszystkim deficyt w organizmie kwasu foliowego, miedzi lub cynku.
Objawy niedoboru białych krwinek zauważa się stosunkowo późno, ponieważ dopiero w chwili, gdy ich poziom jest już dość niski. Wstępne objawy to anemia, zaburzenia krwawienia np. u kobiet krwawienia międzymiesiączkowe oraz bardzo obfite i długie miesiączki.
W przypadku gdy doszło do naprawdę drastycznego spadku liczby leukocytów mamy do czynienia z leukopenią objawiającą się osłabieniem i zmęczeniem, bólami głowy, stanami podgorączkowymi i gorączką, problemami emocjonalnymi.
Następne symptomy obecne przy tym schorzeniu to również powiększone węzły chłonne, zapalenie jamy ustnej wraz z powstawaniem aft i owrzodzeń, angina, ropne zmiany na skórze oraz zapalenie płuc. Pojawić się mogą też wywołane przez bakterie ropnie wątroby, które mogą prowadzić nawet do śmierci. Jest to jednak zjawisko rzadkie, związane ze szczególnie obniżoną odpornością.
Jeśli wyżej opisane objawy występują i nie mijają przez dłuższy okres, pacjent powinien w trybie pilnym zostać poddany hospitalizacji.
Następnym krokiem jest wdrożenie profilaktycznej antybiotykoterapii i identyfikacja bakteriologiczna, a także postarać się jak najszybciej ustalić przyczyny wystąpienia leukopenii. W pewnych przypadkach konieczna jest m.in. biopsja szpiku, badania wirusologiczne oraz badanie na obecność przeciwciał.
W sytuacji, gdy nie zauważamy u siebie żadnych wymienionych symptomów, diagnostyka może być przeprowadzana w warunkach ambulatoryjnych.
Należy wtedy wykonać badania krwi, a konkretnie morfologii, ponieważ bardzo często jednocześnie ze spadkiem ilości białych krwinek spada także poziom krwinek czerwonych, hemoglobiny lub płytek krwi. Diagnozę powinien postawić hematolog, który w przypadku stwierdzenia niedoboru leukocytów zadecyduje o odpowiedniej metodzie leczenia.
Aby terapia mogła zostać rozpoczęta, istotne jest najpierw zidentyfikowanie przyczyny. Na tej podstawie można oprzeć późniejsze leczenie, które obejmuje kurację za pomocą leków sterydowych oraz witamin, co ma spowodować wzrost produkcji czerwonych krwinek przez szpik kostny. Czasami niezbędna jest także chemioterapia.
Powrót do listy