Martwica to śmierć tkanek lub narządów w organizmie żywym będąca skutkiem nagłego zatrzymania procesów przemiany materii. Przeważnie przyczyną tego stanu jest blokada dopływu krwi do tkanki lub miejscowe działanie szkodliwych czynników.
Martwicę trzeba odróżnić od śmierci tkanki, czyli tzw. obumieraniem. Komórki obumierają stopniowo w trakcie całego życia. Młode, rozmnażające się komórki zastępują starsze i zużyte. Przeważnie dokonuje się to u komórek nabłonka, który podlega ciągłemu złuszczaniu się na powierzchni skóry oraz błon śluzowych. Obumieranie obejmuje też krwinki białe i czerwone.
Czynniki wywołujące martwicę tkanek:
- czynniki chorobotwórcze
- czynniki mechaniczne, np. zmiażdżenia komórek
- czynniki termiczne – zbyt wysoka lub zbyt niska temperatura
- czynniki chemiczne – kwasy, zasady, sole, trucizny
- promieniowanie rentgenowskie
- ultradźwięki
- czynniki biologiczne, np. jady bakteryjne
Na skutek nagłego zablokowania dopływu krwi do tkanek dochodzi do zatrzymania procesów utleniania powodujący śmierć tkanek. Dzieje się tak w trakcie zawału i odleżyn.
Istnieją dwa główne typy martwicy:
Martwica skrzepowa – pojawia się w przypadku, gdy enzymy odpowiedzialne za rozpuszczanie komórek obumarłych są unieczynnione. Tkanka, która jest zmieniona chorobowo, jest bardziej spójna, zazwyczaj odbarwiona, sucha i krucha. Ten stan przeważnie objawia się jako zawał mięśnia sercowego. Charakterystyczną odmianą jest martwica serowata występująca w przebiegu gruźlicy i nowotworów w tkankach słabo unaczynionych.
Martwica rozpływna – pojawia się w tkankach zawierających duże ilości wody i enzymów odpowiedzialnych za rozkład białka. W następstwie martwicy rozpływnej powstają wrzody żołądka lub dwunastnicy. Inne przykłady choroby to zawał mózgu i zapalenie wątroby.
Powrót do listy