Kaszel stanowi bezwarunkową reakcję organizmu wynikającą z podrażnienia zakończeń nerwowych, które znajdują się w błonie wyścielającej drogi oddechowe. Skutkiem tego jest skurcz mięśni wydechowych i oskrzeli i poprzez to powietrze zostaje z dużą szybkością wyrzucone na zewnątrz.
Wielokrotnie czynnikiem wywołującym kaszel jest reakcja ochronna organizmu, który zapobiega przedostaniu się ciał obcych do układu oddechowego. Dodatkowo podrażnieniu tzw. receptorów kaszlowych sprzyja np. kurz, substancje chemiczne, bakterie czy alergeny. Kaszel czasem jest skutkiem ubocznym przyjmowania niektórych leków, np. na nadciśnienie tętnicze czy palenia dużej ilości papierosów.
Przeważnie kaszel jest symptomem przeziębienia, w którego trakcie dochodzi do ostrego zapalenia gardła i nosa. Po kilku dniach od wystąpienia takiej infekcji wirusowej kaszlowi zaczyna towarzyszyć odkrztuszanie żółtawej wydzieliny. U dzieci przy przeziębieniu może dochodzić do pochorobowej alergicznej reakcji, która może nawet trwać 6 tygodni i nadal wywoływać kaszel.
Jeżeli kaszel utrzymuje się stosunkowo długo to przeważnie mamy do czynienia z zapaleniem oskrzeli. W jej trakcie pojawia się gorączka, a kaszel, początkowo suchy i męczący, łączy się z wykrztuszaną wydzieliną.
Kaszel to także objaw schorzeń takich jak:
- rak oskrzeli lub płuc;
- astma oskrzelowa;
- mukowiscydoza;
- zapalenie krtani i tchawicy;
- gruźlica;
- zator płuc;
- krztusiec;
- astma;
- rozedma płuc.
W przypadku rozedmy płuc, nazywanej także POChP (przewlekła obturacyjna choroba płuc) kaszel najczęściej występuje rano i towarzyszy mu odkrztuszanie. Pojawia się również niedotlenienie krwi i okresowe napadowe skurcze oskrzeli.
Rodzaj kaszlu zależny jest od miejsca i przyczyn jego występowania. Rozróżnia się kaszel suchy, mokry lub napadowy. Ważnymi objawami dla domniemania przyczyny kaszlu jest ustalenie, czy kaszel jest ostry, czy przewlekły, suchy czy też wilgotny i połączony z wykrztuszaniem zawartości dróg oddechowych oraz w jakiej porze dnia występuje.
Domowa pomoc przedlekarska.
W przypadku ostrych przeziębień lub lub zakażeń dróg oddechowych kaszel można załagodzić poprzez:
- stosowanie syropów wykrztuśnych (3-5 razy dziennie po 1 łyżce stołowej),
- nacierania rozgrzewające klatki piersiowej spirytusem kamforowym, salicylowym lub mrówkowym,
- korzystanie ze środków napotnych, np. naparu kwiatu lipowego, czarnego bzu, lub podanie polopiryny, lub
- preparatów podobnie działających,
- zastosowanie baniek.
W przypadku palaczy trudno spodziewać się szybkiego i radykalnego zlikwidowania kaszlu i zapalenia oskrzeli. Za sprawą mniejszej odporności organizmu u palaczy należy nawet energiczniej postępować z ich leczeniem z powodu możliwości rozszerzenia się procesu zapalnego z oskrzeli na tkankę płucną. Przedłużające się więc nieżyty oskrzeli, nieulegające złagodzeniu po zastosowaniu wymienionych środków i zabiegów, wymagają bezwzględnego zgłoszenia się do lekarza. Niezwłoczna konsultacja medyczna wskazana jest także, gdy kaszlowi towarzyszy wydzielina z krwią. Istnieje wtedy ryzyko, że jest to związane z poważną chorobą płuc.
Powrót do listy