Czerniak złośliwy

Obecnie najbardziej niebezpieczną chorobą skóry, która może nawet zagrozić życiu oraz zdrowiu jest czerniak. Nowotwór ten dosyć wcześnie daje przerzuty do ważnych narządów wewnętrznych, takich jak wątroba czy płuca.

Do jego rozwoju dochodzi poprzez nieprawidłowy rozrost zdegenerowanych komórek barwnikowych skóry - melanocytów. Zwykle pojawia się u osób w średnim wieku. W leczeniu kluczowe jest wczesne rozpoznanie.

Czerniak z reguły pojawia się na skórze, ale może też wystąpić w miejscach, gdzie występują melanocyty, tzn. na błonach śluzowych (w jamie ustnej, odbytnicy), a nawet w siatkówce oka.

Jego szczególna złośliwość wynika z faktu wyjątkowo dużej tendencji do wczesnych przerzutów oraz małej skuteczności leczenia. Na tę chorobę zapada więcej kobiet niż mężczyzn, ale u mężczyzn jej przebieg jest znacznie cięższy.
Czasem pod wpływem ultrafioletu i innych czynników komórki produkujące barwnik – melaninę mogą przemieszczać się do miejsc, które nie są wystawiane na działanie słońca. Dlatego czerniak złośliwy skóry może pojawić się na podbiciu stopy, na pięcie albo na palcach stopy, choć są to rzadsze przypadki.

Czynniki wywołujące tę chorobę to:

• dziedziczone cechy skóry i predyspozycje
• stałe drażnienie i urazy
• długotrwałe przebywanie na słońcu.
• zauważono częstsze występowanie czerniaka u osób o jasnej karnacji narażonych na przewlekłe działanie promieniowania słonecznego.
• naturalne przemiany hormonalne, częstsze występowanie czerniaka w okresie pokwitania, ciąży i połogu.
  
  

W tej chorobie łatwo o przeżuty drogą naczyń chłonnych i krwionośnych. Dzielimy je na miejscowe i odległe.

Przerzuty miejscowe: dzieli się je na satelitarne (w bezpośrednim otoczeniu guza), tranzytowe (umiejscowione w przebiegu naczyń chłonnych) i przerzuty do węzłów chłonnych, które są położone w najbliższym otoczeniu guza.

Przerzuty odległe: mogą znajdować się m.in. w płucach, wątrobie, kościach oraz mózgu. Już pierwsze przerzuty mogą od razu tworzyć się w narządach wewnętrznych.

Diagnoza i leczenie:

Niepokojące już na starcie powinno być zwiększenie się liczby nowych znamion barwnikowych. Uwagę należy zwrócić także w przypadku, gdy powiększą się lub zmienią kolor i kształt, znamiona już istniejące.

Czerniak ma tendencje do nieregularnego rozrostu. Rak ten występuje jako plama, grudka lub guzek o nieregularnych kształtach i brązowej, lub czerwono-brązowej barwie.

Podstawowym leczeniem czerniaka jest chirurgiczne wycięcie, którego nierozłącznym elementem jest wycięcie regionalnych węzłów chłonnych (ich wycięcie wykonuje się zawsze w przypadku, gdy są powiększone).

W nowoczesnej metodzie leczenia korzysta się z techniki wycięcia węzła "wartownika". Polega ona na odnalezieniu pierwszego węzła niewyczuwalnego klinicznie na drodze naczyń chłonnych, które biegną od czerniaka, następnie wycięciu go i dokładnemu zbadaniu.

Jeżeli dojdzie do przerzutów do tego węzła, wykonuje się wycięcie wszystkich regionalnych węzłów chłonnych.

Kolejne rodzaje leczenia stosowane przeważnie w badaniach klinicznych to chemioterapia, radioterapia i immunoterapia. Niestety nie przynoszą one oczekiwanych korzyści.

Osoby, które chorowały na czerniaka, powinny przez pierwsze 2 lata wykonywać badania kontrolne co 2 miesiące. Kolejne wizyty ustala lekarz prowadzący.