Choroby trzustki

Trzustka to bardzo ważny organ. Bez niej trudno by było o prawidłową przemianę materii. By działała prawidłowo, ogromne znaczenie ma dieta. Zaszkodzić jej może nadmierna ilość alkoholu, palenie papierosów oraz dieta bogata w tłuszcze i białka.

Trzustka to gruczoł trawienno - endokrynny. Położony jest w górnej części jamy brzusznej, umieszczony zaotrzewnowo. Ma nieregularny kształt, składa się z głowy, trzonu oraz ogona. Jej długość wynosi od 12 do 20 cm, grubość od 2 do 3 cm, wysokość od 4 do 5 cm, a waga mieści się w granicach od 70 do 100g.
Trzustka ma dwa zadania - funkcję zewnątrzwydzielniczą i funkcję wewnątrzwydzielniczą.

Część zewnątrzwydzielnicza składa się z pęcherzyków trzustkowych oraz kanalików wyprowadzających. Odpowiada ona za wytwarzanie soku trzustkowego, w którego skład wchodzą enzymy trawienne. Enzymy te trawią białka, tłuszcze i węglowodany.

Na część wewnątrzwydzielniczą składają się komórki skupione w wyspach trzustkowych, zwanych też wyspami Langerhansa. Komórki te produkują hormony. W wyspach Langerhansa znajduje się kilka rodzajów komórek, są to: komórki B wytwarzające insulinę, komórki A wytwarzające glukagon, komórki D wytwarzające somatostatynę oraz komórki PP. wytwarzające polipeptyd trzustkowy. Komórki te przyczyniają się do regulacji metabolizmu.
Lekarz zajmujący się chorobami trzustki to gastroenterolog. Przeważnie choroby trzustki to: ostre lub przewlekłe zapalenie trzustki, torbiele, rak trzustki, kamica przewodów trzustkowych.

Ostre zapalenie trzustki

Czynnikiem wywołującym to schorzenie jest alkoholizm oraz przebycie kamicy żółciowej. Czasami są to też wady wrodzone trzustki oraz urazy, ale w mniejszymi stopniu. Leki przebieg tej choroby może gwałtownie zmienić się w formę ciężką. Dlatego też leczenie odbywa się w szpitalu. Polega ono na podawaniu środków przeciwbólowych. Ważną rolę stanowi antybiotykoterapia, dzięki której unika się zakażenia. Leczenie polega również na redukowaniu wydzielania trzustkowego, wyrównaniu zaburzeń wodno-elektrolitowych. W niektórych przypadkach konieczne jest leczenie chirurgiczne. Po wyleczeniu tej choroby występuje całkowita regeneracja trzustki. Większość chorych wraca całkowicie do zdrowia, ale konieczne jest zastosowanie diety, a podczas choroby stosuje się żywienie jelitowe lub pozajelitowe. Mogą pojawić się powikłania, które też będą wymagały leczenia w szpitalu, np. zakażenia.

Przewlekłe zapalenie trzustki
W tej chorobie powstają nieodwracalne i postępujące uszkodzenia trzustki. W efekcie dochodzi do jej niewydolności zewnątrzwydzielniczej i wewnątrzwydzielniczej, a to skutkuje nawet cukrzycą. Upośledzona zostaje czynność wydzielnicza enzymów trawiennych. Za główne podłoże tego schorzenia uważa się alkoholizm lub zatkany przewód żółciowy. Znaczenie ma także otyłość, nieodpowiednia dieta i przewlekłe zażywanie niektórych leków. Rozpoznanie tej choroby jest trudne i wymaga wielu badań. Leczenie również jest trudne, a najważniejsze jest wyeliminowanie przyczyn choroby, czyli alkoholizmu i kamicy żółciowej. W leczeniu tej choroby bardzo ważne jest podawanie enzymów trzustkowych, których brakuje w organizmie chorego człowieka, a także przejście na dietę niskotłuszczową. W przypadku nieskuteczności leczenia zachowawczego wdraża się leczenie operacyjne.

Torbiel trzustki
Torbiele trzustki wykrywa się przy badaniu tomografem komputerowym lub w trakcie badania USG. W leczeniu usuwa się torbiel za pomocą drenażu. Można je również usunąć w całości, chirurgicznie. Przy decyzji o jej usunięciu uwzględnia się przede wszystkim rozmiar torbieli oraz pojawienie się powikłań jak np.: pęknięcie torbieli, krwawienie oraz zrobienie się zakażenia.

Kamica przewodów trzustkowych
Z kamicą przewodów trzustkowych mamy do czynienia, gdy wokół tych przewodów tworzą się małe kamienie, potocznie zwane zwapnieniami. Powodem ich powstawania są obecne w organizmie człowieka węglany i fosforany wapnia. Przyczyną tego schorzenia jest także ostre zapalenie trzustki. Leczenie opiera się na usunięciu kamieni z przewodów trzustkowych, a także na leczeniu stanów zapalnych, które mogą się przy tej chorobie pojawić.

Rak trzustki
Rak trzustki to niezwykle trudny w leczeniu nowotwór. Trudno go wykryć we wczesnym stadium, gdyż nie musi wykazywać żadnych objawów. Jeżeli się pojawią, to przeważnie już jest za późno na leczenie. Powstawaniu raka trzustki sprzyjają takie choroby jak: cukrzyca i przewlekłe zapalenie trzustki. Czynnikiem mającym wpływ na powstawanie tej choroby jest także palenie papierosów, dieta bogata w tłuszcze, otyłość, infekcje bakteryjne. W leczeniu raka trzustki stosuje się chemioterapię, radioterapię, operacyjne usuwanie raka raz inne metody inwazyjne.

W zapobieganiu chorób trzustki istotne znaczenie ma dieta. Należy wyeliminować z niej tłuste i ciężkostrawne potrawy. Bardzo ważne jest przestanie picia alkoholu oraz palenia papierosów, które w dużym stopniu zwiększają występowanie chorób trzustki. Należy również przeprowadzać regularne badania krwi, które pozwolą obserwować zmiany zachodzące w organizmie.