Choroba hemolityczna noworodka

Choroba hemolityczna noworodka jest skutkiem reakcji immunologicznej między antygenami krwinek, które produkuje organizm dziecka, a przeciwciałami matki. Dotyczy to głównie konfliktu serologicznego.

Konflikt serologiczny powstaje na skutek niezgodności grup krwi matki i dziecka co w efekcie powoduje, że organizm matki wytwarza przeciwciała, które uszkadzają krwinki płodu. Wtedy dochodzi do choroby hemolitycznej noworodka, która dotyka dziecka w trakcie życia płodowego, a nawet i po porodzie.

Konflikt serologiczny pojawia się wówczas, kiedy po raz pierwszy niewielka ilość krwi dziecka, dostaje się do krwiobiegu matki. Ma to miejsce przeważnie w trakcie porodu. Może jednak pojawić się wcześniej, na skutek powikłań niektórych zabiegów wewnątrzmacicznych.

Przyczyny:

Konflikt matczyno – płodowy to efekt niezgodności w układach czynników Rh i AB0. W normalnej sytuacji przeciwciała naturalne są białkami, które nie przechodzą przez łożysko, a przez to docierają do organizmu dziecka. Kiedy jednak dochodzi do niezgodności czynników, organizm matki produkuje przeciwciała o innych właściwościach na skutek nieprawidłowego rozpoznania organizmu dziecka, które traktuje jako ciało obce, które należy zwalczyć. Powstające przeciwciała są dużo mniejsze i w łatwy sposób przenikają przez łożysko, atakując układ krwionośny płodu.

Warto dodać, że najcięższy przebieg choroba hemolityczna ma wtedy, kiedy u matki czynnik Rh jest ujemny, podczas gdy u dziecka dodatni.

Leczenie:

W leczeniu można zastosować różne terapie w celu uzdrowienia dziecka. Najczęściej stosuje się tzw. wymienne przetoczenie krwi. Polega to na przetoczeniu u noworodka podwójnej ilości krwi, co pozwala na wymianę blisko 80% objętości krwi dziecka.

Kolejną techniką jest tzw. fototerapia, która polega na naświetlaniu noworodka światłem o długości 410 – 520 mn. Zabieg ten z wykorzystaniem światła powoduje rozpad bilirubiny na produkty, które ulegają łatwiejszemu wydaleniu z organizmu.

Można zastosować również środki farmakologiczne. Przede wszystkim bazuje się na dożylnym podawaniu glukozy, albumin – czyli białek osocza, jak również luminalu, które zmniejszają poziom bilirubiny we krwi.

Profilaktyka:

Profilaktyka opiera się głównie, na blokowaniu pierwotnej odpowiedzi układu immunologicznego matki na ujemny czynnik Rh. Można zastosować także profilaktykę nieswoistą, która polega na przestrzeganiu zasad przetaczania krwi tylko zgodnej grupowo, jak również używanie jednorazowego materiału do wstrzyknięć oraz unikaniu kontaktu z obcą krwią.

Inną metodą jest profilaktyka swoista, która polega głównie na podaniu w ciągu 72 godzin po porodzie czy poronieniu tzw. immunoglobuliny anty – D, która ma za zadanie zniszczyć erytrocyty czynnika ujemnego Rh matki i zapobiec konfliktowi serologicznemu w przyszłych ciążach kobiety.

Konflikt serologiczny, którego konsekwencją jest choroba hemolityczna noworodków stanowi bardzo poważne zagrożenie dla życia i prawidłowego rozwoju dziecka, dlatego też tak ważne jest poinformowanie lekarza prowadzącego o grupach krwi rodziców oraz podjęcie działań profilaktycznych w razie wystąpienia zagrożenia konfliktem serologicznym.