Zaburzenia normalnego rytmu pracy serca, czyli arytmie, są przyczyną zaburzeń w rytmiczności lub częstotliwości powstawania bodźców, lub też z zaburzeń ich przewodzenia, czyli tzw. bloków.
Wywołuje je także nadpobudliwość mięśnia sercowego i jego reagowanie na bodźce z tzw. pozazatokowych ośrodków bodźcotwórczych. W takich przypadkach dochodzi do zmian częstości lub nieregularności ewolucji skurczowo-rozkurczowych.
Zmiany rytmu serca polegają na:
- przyspieszeniu lub zwolnieniu prawidłowego (zatokowego) rytmu serca z zachowaniem regularności pobudzeń,
- pojawieniu się ewolucji dodatkowych, wyzwalanych z różnych ognisk bodźcowych,
- wypadaniu oczekiwanych ewolucji pracy serca,
- bezładnym pojawianiu się komorowych ewolucji serca na skutek nieregularnego, chaotycznego przewodzenia pobudzeń przedsionków na węzeł przedsionkowo-komorowy i następnie na komory, co występuje w stanach trzepotania i migotania przedsionków.
Czynniki sprzyjające zachorowaniu:
- Schorzenia serca i układu krążenia: wady zastawkowe serca, kardiomiopatie, choroba niedokrwienna serca, zawał mięśnia serca, zapalenie mięśnia serca, zapalenie osierdzia, zapalenie wsierdzia, niewydolność krążenia.
- Zaburzenia endokrynologiczne: nadczynność lub niedoczynność tarczycy, przysadki mózgowej lub kory nadnerczy.
- Zaburzenia w składzie elektrolitowym krwi: zbyt duże lub zbyt małe stężenie potasu, sodu lub magnezu.
- Zaburzenia rytmu serca mogą pojawić się jako efekt uboczny stosowania różnych leków, również leków stosowanych przeciw zaburzeniom rytmu serca.
Do wystąpienia arytmii usposabia również:
- Spożycie alkoholu, kawy, herbaty, narkotyków i napojów kofeinowych
- Stres oraz przewlekłe zmęczenie
Diagnoza:
Diagnostyka i początkowe leczenie powinny być przeprowadzone w warunkach szpitalnych. Aktywność fizyczna nie musi być ograniczana przy niegroźnych arytmiach, czasem jednak arytmia może być wywołana wysiłkiem fizycznym i być na tyle groźna dla życia, że konieczne jest ograniczenie aktywności. W przypadku występowania zawrotów głowy i omdleń przeciwwskazana jest praca na wysokości oraz kierowanie pojazdami i maszynami (dźwigi, prasy). Z diety powinny zostać wyeliminowane substancje zawierające kofeinę i alkohol.
Leczenie:
Istnieje wiele różnych grup leków antyarytmicznych. Stosuje się je w zależności od rodzaju arytmii i jej nasilenia. Czasem nie wystarcza stosowanie jednego leku w celu opanowania arytmii. Wtedy zwykle kojarzy się ze sobą leki z kilku grup. Oprócz leków stosuje się różne preparaty uzupełniające stwierdzane niedobory potasu lub magnezu.
W przypadku migotania przedsionków konieczne jest okresowe lub stałe stosowanie leków ograniczających krzepliwość krwi (tzw. antykoagulantów).
W przypadku nawracających groźnych dla życia arytmii może okazać się konieczne wszczepienie na stałe specjalnych urządzeń mających za zadanie szybkie umiarowienie rytmu serca. Są to tzw. kardiowertery-defibrylatory. W przebiegu niektórych arytmii lub z powodu konieczności stosowania dużych dawek leków antyarytmicznych może okazać się konieczne wszczepienie stymulatora serca w celu zapewnienia odpowiedniej częstości akcji serca.
W przypadku niektórych arytmii (przy pomocy badania elektrofizjologicznego połączonego z cewnikowaniem serca) możliwe jest odnalezienie obszaru w mięśniu serca, w którym dochodzi do powstania arytmii. Umożliwia to jego całkowite zniszczenie i wyleczenie pacjenta.
Powrót do listy