Ankylostymoza to choroba pasożytnicza zwana także chorobą tęgoryjcową. Przeważnie rozwija się klimatach ciepłych i wilgotnych.
Czynniki zakażenia:
W naszej części Europy rzadko spotykamy się z tą chorobą, ponieważ ten rodzaj nicieni potrzebuje specyficznych warunków, które pozwalają mu się rozwijać. Najlepsze dla nich warunki stanowi środowisko o dużej wilgotności powietrza i wysokiej temperaturze oraz dostępie do ziemi, gdyż to właśnie w gruncie tęgoryjce najczęściej składają jaja. Ze względu na to, że takie właśnie warunki panują w kopalniach, chorobę tę nazywa się także anemią górników.
Pasożyt odpowiedzialny za ankylostymozę to tęgoryjec dwunastnicy, należący do rodziny nicieni. Nie osiąga on zbyt dużych rozmiarów, ponieważ nawet w pełni rozwinięty osobnik ma najwyżej centymetr długości. Samica tego pasożyta może w ciągu życia złożyć do 10 000 jaj i to właśnie kontakt z nimi jest okazją do zagnieżdżenia się tęgoryjca w ludzkim organizmie.
Jaja tego pasożyta przedostają się do organizmu człowieka dwoma sposobami-przez skórę lub pokarm. Nawet chodzenie boso po ziemi gdzie znajdują się jaja tego, pasożyta może spowodować zakażenie. Kiedy do tego dojdzie, pasożyty wnikają do układu chłonnego lub krwionośnego i wraz z krwią wędrują do narządów wewnętrznych, a stamtąd przedostają się przez układ pokarmowy, aby zagnieździć się w dwunastnicy. Jaja pasożyta mogą przedostawać się do ludzkiego organizmu razem z niektórymi pokarmami, na przykład z niemytymi przed spożyciem owocami lub brudną wodą.
Nieleczony tęgoryjec może przeżyć w ludzkim organizmie nawet kilka lat, żywiąc się jego krwią i wypijając ok. 1 ml dziennie. Zdarza się także, że pasożyty te na jakiś czas zatrzymują się, w którymś z narządów wewnętrznych, przechodząc w stan uśpienia, a następnie nawet po kilku miesiącach wybudzają się i wtedy przedostają do dwunastnicy.
Rozpoznanie:
Diagnozuje się pacjenta, który według lekarza przejawia pewne objawy. Ważne jest w takich sytuacjach informowanie o odbyciu w przeszłości podróży do krajów o ciepłym i wilgotnym klimacie lub przebywania z innych powodów w warunkach sprzyjających rozwojowi tęgoryjców.
Aby potwierdzić wstępną diagnozę, konieczne jest wykonanie badań kału, w którym u chorych występują jaja pasożyta lub jego larwy. Jeżeli jest to początkowy etap choroby i do zakażenia doszło stosunkowo niedawno, to może być konieczne przeprowadzenie laboratoryjnej stymulacji, która pozwoli larwom się wykluć. Takie działanie pomaga specjalistom określić, z jakim konkretnym pasożytem mają do czynienia, ponieważ nie zawsze jest to możliwe, kiedy jest on w postaci larwalnej.
Profilaktyka i leczenie:
Skuteczna profilaktyka opiera się na wzmożonej higienie, szczególnie jeżeli przebywamy w krajach o wzmożonym ryzyku zachorowań. Trzeba tez zwracać uwagę na spożywane pokarmy oraz pic wodę jedynie ze sprawdzonego źródła.
Leczenie tej choroby zazwyczaj opiera się na podawaniu środków farmakologicznych, z których najczęściej stosuje się albendazol, mebendazol, kwas foliowy oraz suplementy z żelazem i witaminą B 12. Oprócz kuracji antybiotykowej często konieczne jest podawanie dodatkowych specyfików, które mają wyeliminować tęgoryjca z ludzkiego organizmu. Jeżeli choroba trwała długo i pasożyt zdążył poczynić w ciele swojego żywiciela jakieś szkody, konieczna może być także diagnostyka i leczenie pod tym kątem.
Zazwyczaj leczeniu konkretnego pacjenta, towarzyszy nadzór sanitarny środowiska, które było źródłem zakażenia, aby uniknąć dalszego rozmnażania się pasożyta i zminimalizować ryzyko kolejnych zachorowań.
Ankylostymoza to choroba, którą w naszym klimacie spotykamy bardzo rzadko, ale to nie oznacza, że nie występuje ona w Polsce wcale. Szczególnie uwrażliwieni powinni być na nią wszyscy ci, którzy często podróżują i przebywają w gorących i wilgotnych warunkach. Niebezpieczeństwo wynikające z zakażenia tęgoryjcem polega głównie na tym, że może on znacznie osłabić organizm i spowodować wiele uszkodzeń, nie dając przy tym długo wyraźnych objawów.
Powrót do listy