Sarkoidoza

Sarkoidoza to choroba układu odpornościowego, którą cechuje powstawanie ziarniaków. Stanowi ona systemową chorobę całego organizmu. Nie jest ona zatem chorobą płuc, za jaką się ją powszechnie i nieprawdziwie uważa. Sarkoidoza nie jest zarówno chorobą zakaźną, jak i dziedziczną.

Sarkoidoza lokalizuje się głównie w węzłach chłonnych wnęk płucnych, sródpiersiu, narządzie wzroku, skórze, oraz rzadziej w innych narządach. Specyficzne dla tej choroby jest powstawanie ziarniniakowych zmian, które pod względem histologicznym są guzkami składającymi się z komórek nabłonkowatych, guzki te mogą ulegać wchłonięciu.

Choroba ta dotyczy głównie osób pomiędzy 25, a 34 rokiem życia. Najczęściej zapadają na nią kobiety. Ciężko jest określić rzeczywistą zapadalność na sarkoidozę ze względu na to, że wiele przypadków nie wykazuje żadnych objawów. Jednak szacowana liczba zachorowań w Polsce to 10 przypadków na 100 000 ludności.

Chorobę tę opisano po raz pierwszy ponad 100 lat temu, jednak jej etiologia do tej pory nie jest znana. Wśród różnych hipotez wyróżnia się czynniki genetyczne, mikrobiologiczne czy autoimmunologiczne. U znacznej części pacjentów sarkoidozę wykrywa się przypadkowo, np. podczas okresowych badań radiologicznych.

Rozróżnia się 5 faz sarkoidozy płuc:

Faza 0 - występuje u 5 - 10% chorych na sarkoidozę, cechują ja objawy pozapłucne
Faza 1 - dochodzi do niej u ponad 50% chorych, pojawia się obustronne symetryczne powiększenie węzłów chłonnych wnęk płucnych. U 60 - 80% chorych dochodzi do całkowitej lub znacznej regresji zmian w ciągu 2 lat
Faza 2 - ta faza obecna jest u około 25% chorych. Zmiany płucne pojawiają się po obu stronach i występują w płatach górnych. U 66% chorych dochodzi do samoistnej remisji, a u pozostałych pozostaje stabilna lub postępuje
Faza 3 - dotyczy 10 - 15% chorych. W tej fazie szansę na samoistną remisję ma 30-40%.
Faza 4 - charakterystyczny w RTG obraz plastra miodu, który odpowiada nieodwracalnemu włóknieniu.

W przypadku 75% chorych sarkoidoza ulega samoistnej remisji lub ma łagodny przebieg i nie wymaga leczenia. Jednak u około 10% konieczne jest zastosowanie leczenia z powodu zajęcia narządu wzroku, ośrodkowego układu nerwowego lub serca.

Istnieje tzw. zespół Lofgrena, zespół objawów sugerujących ostrą sarkoidozę. Ta właśnie postać bardzo dobrze rokuje, bo kończy się samoistnym wyleczeniem. Choroba cofa się u około 80% chorych.

Sarkoidoza nie stwarza zagrożenia dla życia, ale może mieć groźne konsekwencje i skończyć się tragicznie, gdy dojdzie do powikłań takich jak niewydolność oddechowa powstała wskutek zmian włóknistych.