Retinopatią cukrzycową określa się uszkodzenie siatkówki oka wywołane przez długotrwałą cukrzycę. To wynik tego, że nabłonek barwnikowy oraz warstwa fotoreceptorów mają bardzo nasilony metabolizm i spore zapotrzebowanie na tlen i substancje odżywcze. Zmiany w siatkówce rozwijają się wprost proporcjonalnie do długości cukrzycy oraz jej typu.
Retinopatia cukrzycowa jest głównym czynnikiem powstawania ślepoty u pacjentów w Stanach Zjednoczonych. W przypadku populacji europejskiej 30% przypadków utraty wzroku jest spowodowanych cukrzycą. Częstość, z jaką powstaje retinopatia zależna jest od wieku, w którym pojawia się cukrzyca. Powikłanie to rozwija się u 90% pacjentów z cukrzycą typu 1 po 15 latach trwania choroby i po takim samym czasie u 25% pacjentów z cukrzycą typu 2.
Istnieje 5 rodzajów retinopatii:
- retinopatia prosta
- makulopatia ogniskowa, rozlana i niedokrwienna
- retinopatia przedproliferacyjna
- retinopatia proliferacyjna
- zaawansowana cukrzycowa choroba oka.
Za powstawanie retinopatii odpowiada przede wszystkim hiperglikemia (czyli zwiększone stężenie glukozy we krwi) oraz nadciśnienie tętnicze.
Pozostałe czynniki sprzyjające powstawaniu retinopatii to:
- ciąża
- okres dojrzewania płciowego
- operacja zaćmy
- palenie papierosów.
Nieskuteczne leczenie cukrzycy może powodować 3 rodzaje zaburzeń w obrębie naczyń oka:
niedotlenienie siatkówki - siatkówka należy do tkanek bardzo wrażliwych na hipoksję
zaburzenia hemodynamiczne mikrokrążenia siatkówki - pierwotne zwyrodnienie i martwica komórek śródbłonka, zależne od cukrzycy, powodują utratę prawidłowej regulacji napięcia ich ścian, a wtórne zwolnienie przepływu krwi, pojawiają się miejscowe mikrotętniaki.
zmiany zwyrodnieniowe - zwyrodnienie błony podstawnej naczyń włosowatych, tworzenie mikrotętniaków i innych zmian.
Tego rodzaju schorzenia można zapobiegać. Badania wskazują, że w tym przypadku głównym winowajcą jest podwyższony poziom glukozy. Im ten poziom bliższy jest normie, tym mniejsze ryzyko retinopatii. W związku z tym najważniejsza w zapobieganiu jest ścisła kontrola poziomów glukozy we krwi. Jeśli glikemia będzie prawidłowa, ryzyko retinopatii zmniejszy się o 76%.
Leczenie obejmuje:
- rygorystyczna kontrola cukrzycy
- okulistyczne leczenie miejscowe
- chirurgię oka, np. witrektomię
- wspomagające leczenie farmakologiczne dobesylanem wapnia i winpocetyną.
Przynajmniej raz w roku warto wykonywać badanie dna oka u okulisty albo wyszkolonego lekarza rodzinnego. Dzięki oftalmoskopie lekarz ma możliwość sprawdzenia, jak wyglądają naczynia siatkówki i czy nie ma wylewów lub krwotoków.
Retinopatię można również leczyć, stosując zabieg zwany fotokoagulacją. Krótkie i intensywne błyski światła laserowego mogą naprawić przepuszczające krew naczynia, zniszczyć te, których naprawić się już nie da, i zapobiec tworzeniu się nowych.
Powrót do listy