Białko, czyli proteiny to istotny składnik odżywczy. Mimo to, że jest prawie bezużyteczny w tworzeniu energii mechanicznej, to jego obecność jest konieczna, by doszło do przeprowadzenia procesów metabolicznych oraz ochronnych organizmu.
Niedobór białka może w krańcowych przypadkach może skutkować ustaniem wymienionych funkcji. Wielokrotnie może być też przyczyną innych chorób.
Białka to związki wielocząsteczkowe, których trawienie rozpoczyna się dopiero w kwaśnym środowisku panującym w żołądku. Następnie, przechodzi do dwunastnicy, gdzie w środowisku zasadowym następuje jego rozpad, by kolejno zostać wchłoniętym przez nabłonek jelita.
Białko, które jest dostarczane z zewnątrz to bardzo istotny element w procesach syntezy białek własnych organizmu, które wykorzystywane są później do budowy nowych tkanek.
Proteiny są zatem składnikiem ścian komórkowych, krwi, limfy, enzymów, hormonów i przeciwciał. Białko jest odpowiedzialne za odporność, równowagę hormonalną i odpowiednie trawienie innych składników odżywczych.
Niedobór protein może być przykry w skutkach. Powoduje bowiem zahamowanie wzrostu, spowolnienie dojrzewania, wystąpienie kwashiorkoru, a czasem może skutkować nawet śmiercią.
Istotne jest, by kobiety dbały o odpowiednią ilość białka w diecie. Niedobór białka w czasie życia płodowego hamuje rozwój fizyczny i umysłowy dziecka oraz zwiększa jego podatność na infekcje wirusowe i bakteryjne. Ponadto, niedobór tego składnika pokarmowego może wpłynąć na pojawienie się anemii.
Objawy niedoboru białka
Przede wszystkim pojawia się łamliwość i wypadanie włosów oraz podłużne linie na paznokciach.
Kolejny symptom to też utrudnione gojenie ran, zmiany skórne i obrzęki. Osoby cierpiące na niedobór białka bardzo często doświadczają pogorszenia procesów myślowych, problemów z koncentracją, a także apatii.
Dochodzi także do spadku odporności i siły mięśni oraz silne uczucie głodu.
Gdy stwierdzi się niedobór białka, to koniecznie jest zwiększenie jego ilości w diecie oraz zażywanie odpowiednich suplementów.
Jednakże najbardziej wartościowe dla człowieka jest białko pochodzenia zwierzęcego, a zwłaszcza kurzego. W związku z tym, aby uniknąć niedoboru tego składnika, należy regularnie spożywać jaja, mięso, drób, mleko oraz jego przetwory (sery białe i żółte, kefiry, jogurty).
Białko pełnowartościowe jest zawarte także w soi, nasionach roślin strączkowych (zwłaszcza fasoli i soczewicy), ziarnach zbóż i orzechach.
To istotna informacja dla wegetarian, ponieważ źle zbilansowana dieta w ich przypadku może w prosty sposób doprowadzić do niedoboru białka i anemii. Nasiona wymienionych wcześniej roślin powinny być koniecznie włączone do codziennego jadłospisu.
W diecie nie może jednak być zawarta nadmierna ilość protein, gdyż ich nadmiar również jest niebezpieczny i prowadzi do chorób wątroby oraz nerek.
Nadprogramowe białko organizm przetwarza na energię, co w zbyt dużej ilości bywa szkodliwe. Ponadto, produkty rozpadu białek powodują zakwaszenie organizmu, a co za tym idzie uszkodzenie wątroby i nerek.
Jeszcze do niedawna popularna była dieta wysokobiałkowa, zwłaszcza wśród sportowców. Dzisiaj jednak odstępuje się od niej, chyba że dana osoba rzeczywiście narażona jest na wielogodzinny ciężki wysiłek fizyczny.
W celu stwierdzenia ile rzeczywiście białka powinniśmy spożywać każdego dnia, należy wykonać proste obliczenie. Wartość 0,8-1 g wystarczy pomnożyć przez swoją wagę i w ten sposób uzyskamy informację, jak dużo protein potrzebuje nasz organizm.
Nie dotyczy to jednak kobiet w ciąży i karmiących, sportowców wyczynowych, osób chorych, a także wciąż rozwijającej się młodzieży oraz dzieci.
Powrót do listy