Nerwica natręctw

Uporczywe nawrotowe myśli wraz z przymusem towarzyszącym wykonaniu pewnych czynności to podstawowe objawy nerwicy natręctw. Takie symptomy objawiają się w natężeniu patologicznym. Najczęstsze z nich to obsesyjna obawa i konieczność mycia rąk.

Osoby cierpiące na ten rodzaj schorzenia myją ręce kilkanaście, kilkadziesiąt, a nawet kilkaset razy dziennie. W wielu przypadkach te zajęcia tak je pochłaniają, że nie potrafią już nic innego robić. W krańcowych przypadkach myją ręce tak, że skóra na nich jest zniszczona, a resztę ciała pozostawiają w brudzie.

W innych przypadkach taka chora osoba musi wykonać jakiś gest lub czynność. Doskonale wie, że takie postępowanie jest bezsensowne i często się z tego powodu wstydzi, ale nie może się opanować, ponieważ narastający lęk zmusza go do wykonania rytuałów.

Charakterystyczne dla nerwicy natręctw są:

• Obsesje - to zaburzenie związane z nawracającymi, uporczywymi myślami natrętnymi, wyobrażenia, idee, impulsy do działania.
• Kompulsje - czynności przymusowe, rytuały, są to wielokrotnie powtarzane zachowania, które mają zapobiegać jakimś mało prawdopodobnym wydarzeniom. Najczęściej wiążą się z niepokojem i lękiem, który nasila się w momencie zaniechania czynności przymusowej.

Czasami takie natręctwa objawiają się koniecznością wypowiedzenia jakiegoś słowa lub zwrotu. W innych przypadkach u osób religijnych polegają na gwałtownej chęci wymówienia jakiegoś bluźnierstwa lub plugawych słów w kościele.

U chorych na natręctwa pojawiają się myśli natrętne. Są to powstające wyobrażenia, idee, impulsy do działania, które pojawiają się w świadomości w sposób nawracający. Niemalże zawsze są przeżywane przez pacjenta jako przykre oraz pacjent próbuje się im przeciwstawić, najczęściej bezskutecznie.

Takie natręctwa pojawiają się wbrew woli, budzą sprzeciw, a jednocześnie chory uważa je za jego własne. Myślom tym najczęściej towarzyszy uczucie obniżonego nastroju. W wielu przypadkach pacjent w celu zmniejszenia lęku uzależnia się od substancji zmniejszających lęk, a także od alkoholu. W trakcie takich myśli obecne mogą być wyobrażenia, które są związane z treścią myślenia. Treść myślenia może zmieniać się w ciągu upływu lat. Te obsesje - myśli, wyobrażenia, impulsy są uporczywe i powtarzają się, wbrew woli pacjenta.

Często kompulsje łączą się z obsesjami i są jakby ich następstwem. Np. lęk przed zabrudzeniem łączy się z wielokrotnym myciem rąk. Często czynności natrętne wiążą się z pewnego rodzaju ceremonią, której przerwanie związane jest z powstaniem silnego lęku i niepokoju. Ważnym elementem zachowań kompulsywnych jest przymus. Powtarzana czynność jest wykonywana, mimo że wcześniej została ona wykonana dobrze. Związane jest to z niemożnością przeciwstawienia się natrętnej myśli bądź czynności.

Nie sposób opisać wszystkie rodzaje natręctw. Niektóre przypadki są dokuczliwe nie tylko dla samego chorego, ale też jego otoczenia.

Takie natręctwa przeważnie powstają w okresie pokwitania i stopniowo ulegają nasileniu. Nierzadko pojawiają się już w okresie dziecięcym. Przeważnie trudno jest je wyleczyć. Jedynie bardzo sporadycznie zmniejszają się w okresie przekwitania. Czasem pomaga zmiana miejsca zamieszkania lub pracy. Najlepsze wyniki leczenia osiąga się metodami psychoterapeutycznymi, między innymi psychoanalizą.