Nasieniak

Nasieniak stanowi najczęstszy germinalny nowotwór złośliwy jądra, którego przerzuty szybko przechodzą do węzłów chłonnych zaotrzewnowych, a potem do kolejnych narządów takich jak, np.: płuca, wątroba, mózg czy kości.

Mimo że guz ten jest bardzo podatny na chemioterapię i jest promienioczuły, to stanowi także jeden z nielicznych guzów litych, w którego hospitalizowaniu istnieje szansa wyleczenia pacjenta, nawet jeżeli został on wykryty w już w zaawansowanym stopniu choroby, wraz z pojawieniem się odległych przerzutów. Guz najczęściej atakuje mężczyzn po 40. i 50. roku życia.

Etiologia nasieniaka, podobnie jak przy innych nowotworach zarodkowych jądra, nie została dokładnie poznana. Dzięki licznym badaniom wiadomo jednak, że na rozwój choroby mają wpływ następujące czynniki:

Geny. Jeżeli rak jądra wystąpił u ojca lub brata, to w takim przypadku ryzyko zachorowania wzrasta sześciokrotnie w stosunku do ogólnej populacji;

• niepłodność – od 0,4 do 1,1% biopsji wykonanych u mężczyzn leczonych z powodu niepłodności, wykazuje wewnątrzprzewodową neoplazję komórek zarodkowych, która jest określana jako stan przed nowotworowym;
• występowanie różne form obojnactwa: dysgenezja gonad, obojnactwo prawdziwe, obojnactwo rzekome, zespół feminizujących jąder, aberracje chromosomalne (np. zespół Klinefeltera);
• zakażenie wirusem HIV

Istnieją także niepotwierdzone tezy mówiące o tym, że ryzyko zachorowania na ten typ nowotworu zwiększa się po przebytym urazie lub zapaleniu jąder, które stanowiłyby efekt powikłań infekcji wirusem nagminnego zapalenia przyusznic (potocznie nazywanym świnką).

Nasieniaka można podzielić według trzech stopni zaawansowania:

• Stopień pierwszy - w tym etapie nowotwór ogranicza się jedynie do obszaru moszny. Nie występują przerzuty na węzły chłonne czy innych przerzutów odległych
• Stopień drugi - poza guzem pierwotnym w jądrze, diagnozuje się też występowanie przerzutów do węzłów chłonnych (najczęściej w przestrzeni zaotrzewnowej jamy brzusznej lub miednicy)
• Stopień trzeci - dochodzi do przerzutów odległych do innych narządów, między innymi do płuc, mózgu, kości
• Histologicznie zaś rozróżniamy dwa typy nasieniaka: typ klasyczny lub typ spermatocytowy.
• Nasieniak klasyczny

Do pojawienia się tej postaci nowotworu dochodzi przeważnie w czwartej lub piątej dekadzie życia pacjenta i stanowi aż 93% wszystkich nasieniaków. U młodszych mężczyzn częściej zaobserwować ją można jako pewną składową guzów o mieszanej budowie histologicznej (nie nasieniaków).

Nowotwór ten zbudowany jest z małych okrągłych komórek, które wyposażone są w duże, centralnie położone jądro z widocznymi jąderkami. Czasami zauważa się występowanie nacieków z limfocytów, głównie T. Około 7% klasycznych nasieniaków może zawierać pola syncytiotrofoblastu, z dodatnim odczynem w kierunku β-hCG.

Występuje także inna odmiana nasieniaka klasycznego, którą jest postać anaplastyczna. Do 1980 roku określano ją jako osobny podtyp histologiczny. Do jej cech charakterystycznych zalicza się: większą liczbę podziałów komórkowych, gorszą organizacją tkankową, częstszą obecnością martwicy i wylewów krwi oraz brakiem różnicowania w kierunku syncytiotrofoblastu. Najistotniejsze jest jednak to, że pomimo różnic w badaniu mikroskopowym, leczenie i rokowanie są takie same jak w klasycznym nasieniaku.

Nasieniak spermatocytowy

Pojawia się bardzo rzadko i diagnozuje się go raczej u starszych mężczyzn (z reguły po 45 roku życia). Na jego budowę składają się okrągłe komórki, które różnią się wielkością. Przypominać one mogą prawidłowe spermatocyty. Nowotwór ten charakteryzuje się zazwyczaj powolnym przebiegiem i dobrym rokowaniem, przerzuty odległe natomiast występują sporadycznie.

Od nasieniaka klasycznego różni się też: brakiem ekspresji łożyskowej fosfatazy alkalicznej (PLAP) w badaniu immunohistochemicznym. Nie stwierdza się również aberracji chromosomalnych, które charakterystyczne są dla innych guzów zarodkowych, np. izochromosomu 12p.