Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS), nazywane było też gośćcem stawowym przewlekle postępującym. To przewlekła choroba reumatyczna, która w efekcie skutkuje zniszczeniem i zniekształceniem stawów. Nieleczona powoduje uszkodzenia niektórych organów wewnętrznych oraz powoduje ich trwałą niepełnosprawność.
Przeważnie dotyczy mniejszych stawów, w tym np. stawy palców, łokci i nadgarstków. Powikłania niej mogą przyczyniać się do przedwczesnego zgonu chorego.
Największa zachorowalność dotyczy grupy wiekowej między 40. a 50. rokiem życia. Schorzenie występuje znacznie częściej u kobiet niż u mężczyzn. Dokładne przyczyny choroby nie są do tej pory znane.
Przyczyny:
Schorzenie to ma podłoże autoimmunologiczne. W tym wypadku choroba wywołuje nieprawidłową reakcję systemu odpornościowego, który atakuje zdrowe komórki organizmu, co powoduje obrzęk, sztywność i ból w obrębie tkanek stawu. Następnie choroba może wywołać groźne uszkodzenia chrząstek, ścięgien i więzadeł, a w konsekwencji może doprowadzić do całkowitego zniszczenia i dysfunkcji stawów.
Czynniki odpowiedzialne za wspomniane zaburzenia reakcji układu immunologicznego nie zostały jeszcze dokładnie ustalone. Dotychczasowe badania pozwoliły jednak na wyodrębnienie czynników ryzyka, których wystąpienie zwiększa prawdopodobieństwo zachorowania na reumatoidalne zapalenie stawów.
W przypadku niektórych badań stwierdza się, że skłonność do zachorowania na reumatoidalne zapalenie stawów może być przekazywana genetycznie. Chociaż ryzyko odziedziczenia choroby uważa się za niewielkie to fakt, że jakaś osoba w rodzinie chorowała na tę chorobę, uważa się za dodatkowy czynnik ryzyka.
Ryzyko wystąpienia tej choroby jest powiązane z płcią. Przeważnie spotyka się przypadki zachorowań wśród kobiet. Może to być połączone z działaniem estrogenów (grupa hormonów płciowych), które odgrywają ważną rolę w organizmach kobiet.
Czynnikiem ryzyka jest również tryb życia i związane z nim nawyki, a w szczególności palenie papierosów. Dowody sugerują, że ludzie, którzy palą, są narażeni na zwiększone ryzyko rozwoju reumatoidalnego zapalenia stawów.
Diagnoza:
Przy rozpoznaniu tej choroby znaczenie mają liczne kryteria. Przede wszystkim należy stwierdzić czy w obrębie stawów rozwija się stan zapalny, co potwierdza się badaniem USG. Dodatkowo trzeba wykluczyć inne choroby, które mogą być przyczyną zapalenia stawów, w tym np. artretyzm, łuszczycowe zapalenie stawów, toczeń rumieniowaty, artralgię lub krioglobulinemię. Następny krok to zbadanie, które stawy zostały zajęte stanem zapalnym oraz w jakiej liczbie.
RZS atakuje zazwyczaj większą liczbę małych i średnich stawów. Do diagnostyki wykorzystywane są również badania krwi, które mają wykazać obecność charakterystycznych dla tej choroby przeciwciał. Istotny jest również czas trwania objawów (zazwyczaj ponad 6 tygodni). Lekarze zlecają także wykonanie badań rentgenowskich, zazwyczaj w obrębie rąk i stóp, w celu wykrycia charakterystycznych uszkodzeń stawów, typowych dla RZS.
Leczenie:
Obecnie brak kompleksowego lekarstwa na tę chorobę. Jednak odpowiednio wczesna diagnoza i wprowadzone leczenie są w stanie pomóc wielu osobom z RZS na normalne funkcjonowanie i zachowanie komfortu życia.
Podstawą w leczeniu RZS są środki farmakologiczne o charakterze przeciwzapalnym oraz przeciwbólowym. Nowoczesne leki są w stanie w znacznym stopniu złagodzić objawy oraz spowolnić rozwój choroby. Stosowane są również leki modyfikujące przebieg choroby, które ograniczają ryzyko wystąpienia powikłań.
W ramach leczenia wspomagającego stosowane są zabiegi fizjoterapeutyczne, np. kinezyterapia (ćwiczenia ruchowe), które mają pomóc w zachowaniu funkcjonalności stawów. Możliwe jest także skorzystanie z zabiegów krioterapeutycznych oraz magnetoterapii.
Jeżeli postęp choroby doprowadził do poważnych zmian w stawach, które ograniczają mobilność chorego, konieczne jest wykorzystanie leczenia chirurgicznego i przeprowadzenie operacji stawów.
Podsumowanie
Reumatoidalne zapalenie stawów, nazywane również przewlekłym gośćcem stawowym, jest poważną chorobą reumatyczną o przewlekłym charakterze i uciążliwych objawach. Powikłania chorobowe mogą mieć charakter pozastawowy, a więc mogą zaburzać funkcjonowanie ważnych dla życia organów wewnętrznych i prowadzić do przedwczesnej śmierci chorego, poprzedzonej okresem niepełnosprawności. Współczesna medycyna może ograniczyć ryzyko wystąpienia powikłań i poprawić jakość życia osoby chorej, ale kluczową sprawą w kontekście skutecznego leczenia jest jak najszybsze zdiagnozowanie choroby.
Powrót do listy