Kwas foliowy to witamina z grupy B, nazywana także folacyną, folanem, kwasem pteroiloglutaminowym, witaminą B9 lub B11. Kwasu foliowego nie znajdziemy w pożywieniu, jego źródłem są związki, które dopiero w jelicie cienkim ulegają przemianie do kwasu foliowego i w tej postaci są wchłaniane. Te związki, to tak zwane foliany, które biorą udział w syntezie kwasów nukleinowych i decydują o wzroście i rozwoju wszystkich komórek ustrojowych, a przede wszystkim krwinek czerwonych oraz komórek nerwowych.
Działanie:
Najkorzystniejsza okazuje się jego pomoc w zahamowaniu rozwoju nowotworów. Odpowiednie dawkowanie może likwidować zmiany meta- i dysplastyczne w szyjce macicy oraz w przypadku raka prostaty, sutka, okrężnicy lub białaczki, prowadzić do hipermetylacji DNA, czyli inaktywacji genów warunkujących powstawanie nowotworów.
Jest niezbędny do podziałów i tworzenia komórek oraz procesów rozmnażania. Dodatkowo bierze udział w wykształcaniu się tkanki nerwowej i mózgu w życiu płodowym dziecka, a także ma wpływ na prawidłowy rozwój i wzrost noworodków i przekazywanie wad dziedzicznych. Pozytywne działanie kwasu przejawia się również we wspomaganiu wytwarzania mleka u matek karmiących.
Jest niezbędny w regulacji wszelkich procesów tworzących krew w tym do produkcji czerwonych i białych krwinek. Towarzyszy metabolizmowi białkowemu i wpływa na wzrost i funkcjonowanie komórek.
Kwas foliowy zapobiega miażdżycy i reguluje działania układu nerwowego u dorosłych, w tym działa antydepresyjne. Foliany obniżają także poziom homocysteiny, która jest niezależnym czynnikiem wystąpienia chorób sercowo- naczyniowych.
Odpowiednia dawka folianów zapewni sprawne działanie wątroby, żołądka i jelit oraz ochroni przed chorobami pasożytniczymi przewodu pokarmowego.
Niedobór kwasu foliowego:
Największe szkody wywołuje w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego. Niewystarczająca ilość folianów wpływa na ciężkie zaburzenia rozwojowe płodu, a u osób dorosłych powoduje nadpobudliwość, rozdrażnienie, problemy z zasypianiem i nasiloną nerwowość. Niedobór kwasu spowalnia też syntezę DNA i podział komórek.
Efektem niedoboru może być niedokrwistość megaloblastyczna. Do jej objawów zalicza się osłabienie, zmęczenie, trudności z koncentracją, problemy z pamięcią, drażliwość, bóle głowy, krótki oddech i kołatanie serca. Niedobór kwasu foliowego powoduje upośledzenie wytwarzania białych krwinek, co może skutkować osłabieniem odporności.
Mała ilość folianów przyczynia się do problemów z trawieniem, które przejawiają się w biegunkach, wymiotach, bądź niedożywieniu.
Zapotrzebowanie:
U kobiet i u mężczyzn zapotrzebowanie jest podobne i wynosi ok. 400 mg na dzień. Szczególną uwagę na odpowiedni poziom kwasu foliowego, powinny zwrócić kobiety w ciąży i podczas laktacji. Wtedy zapotrzebowanie wynosi kolejno 700 mg i 600 mg dziennie.
Dodatkowo zaleca się suplementację podczas leczenia hormonalnego, stosowania środków antykoncepcyjnych oraz sulfonamidów, leków nasennych i aspiryny.
Obecność w diecie:
Ciężko obecnie dostarczyć ten pierwiastek tylko samą dietą. Dzieje się tak ponieważ nie występuje on w czystej postaci. Dodatkowo niekorzystnie na jego wchłanianie i poziom w organizmie wpływa: palenie papierosów, alkohol, niektóre leki czy środki hormonalne.
Najwyższa zawartość folianów występuje w wątróbce, otrębach pszennych, szpinaku, brukselce, bobie, kalafiorze, brokułach, jajach lub sałacie.
Powrót do listy