Celiakia to trwała nietolerancja glutenu
Na celiakię nie ma leku. Jedyna skuteczna metoda zapobiegania skutkom choroby to ścisła dieta eliminacyjna. Pozwala uniknąć stanu zapalnego jelit wywołanego przez obecność glutenu w pożywieniu. W czasie, kiedy choroba pozostaje niezdiagnozowana, powoduje spustoszenie w organizmie. Kosmki jelitowe zostają zniszczone przez walczący z glutenem układ odpornościowy. Powoduje to, że wchłanianie składników pokarmowych zostaje zaburzone - czego efektem są niedobory składników odżywczych i minerałów.
Celiakia powoduje nie tylko objawy związane z układem pokarmowym, ale może prowadzić do anemii, aft i owrzodzeń jamy ustnej, osteoporozy czy nawet depresji. Nietolerancja glutenu jest szczególnie niebezpieczna dla dzieci, ponieważ powoduje zaburzenie prawidłowego wzrastania i rozwoju. Niestety większość przypadków celiakii to tzw. choroba utajona, którą łatwo pomylić z alergią czy innym schorzeniem. Z tego powodu bardzo dużo osób pozostaje wciąż niezdiagnozowanych. Szacuje się, że w Polsce na celiakię chorują 2 na każde 100 osób.
Dlaczego gluten powoduje, że organizm zaczyna niszczyć własne tkanki?
Podczas choroby układ odpornościowy rozpoznaje cząsteczki glutenu jako obce i niebezpieczne dla organizmu. Powoduje to uruchomienie szeregu reakcji, w wyniku których produkowane są małe cząsteczki zwane przeciwciałami.
W normalnych warunkach przeciwciała chronią organizm przed patogenami, takimi jak: wirusy, grzyby czy bakterie. Kiedy przeciwciała zaczynają atakować własne tkanki mówimy o tzw. autoagresji lub chorobie autoimmunologicznej. Do takiej grupy schorzeń zalicza się celiakia - w tym wypadku na celowniku przeciwciał są jelita.
Głównym rodzajem przeciwciał jakie produkuje organizm w wyniku nietolerancji glutenu są przeciwciała przeciwko transglutaminazie tkankowej w klasie IgA - w skrócie nazywane jako anty-tTG. To właśnie dzięki obecności tych małych cząsteczek w krwi możemy szybko zbadać, czy mamy celiakię.
Na czym polega test na nietolerancję glutenu?
Pierwsze, przesiewowe badanie na nietolerancję glutenu polega na sprawdzeniu czy w krwi znajdują się przeciwciała anty-tTG w klasie IgA. Ważne jest, aby przed wykonaniem badania nie stosować diety bezglutenowej, ponieważ może to zafałszować wynik.
Szybki test na nietolerancję glutenu można wykonać samodzielnie, a do badania wystarczy niewielka ilość krwi pozyskanej z nakłucia palca. Samo wykonanie badania jest bardzo proste i nie wymaga specjalistycznej wiedzy. Na wynik czeka się zaledwie 15 minut. Wynik pozytywny świadczy o obecności w krwi przeciwciał anty-tTG w klasie IgA.
Czy tego typu test jest wiarygodny? Tak, testy diagnostyczne tego typu od lat znajdują zastosowanie w gabinetach lekarskich, szpitalach czy przychodniach. Obecnie, testy do samokontroli stanowią podstawowe i najłatwiej dostępne narzędzie diagnostyczne, dzięki któremu możesz szybko przeprowadzić wiele różnych badań krwi.
Co w przypadku, gdy wynik testu będzie pozytywny?
Wtedy zalecana jest konsultacja z lekarzem, który zleci badania uzupełniające. W przypadku dorosłych, wynik badania krwi należy potwierdzić biopsją jelita cienkiego – która wskaże czy, lub w jakim stopniu są uszkodzone kosmki jelitowe. Ponieważ biopsja to badanie inwazyjne, u dzieci wykonuje się dodatkowe badanie krwi.
Jeżeli diagnoza wskaże na celiakię, należy bezwzględnie zastosować dietę eliminacyjną. Tylko wykluczenie z diety glutenu zahamuje rozwój choroby. Niestety powszechność glutenu jako popularnego dodatku do żywności nie ułatwia tego zadania.
Co o tym sądzisz?