W dzisiejszych czasach wielu ludzi boryka się z szeroko pojętą depresją. Nieustanne doświadczanie stresów, życie w ciągłym pośpiechu rodzą poczucie nieprzystawalności, nieumiejętności odnalezienia się w chaosie otaczającej rzeczywistości. O ile klasycznie pojęta depresja jest znaną i klasyfikowaną jednostką chorobową, o tyle o jej specyficznej formie – depresji maskowanej – na kartach medycyny nie mówi się wprost. Charakteryzuje się ona niejednoznacznymi objawami, co utrudnia jej kliniczne zdiagnozowanie. Mimo że obserwuje się często symptomy takie jak stałe obniżenie nastroju, zminimalizowanie aktywności psychoruchowej, zaburzenie w postrzeganiu siebie i świata – bardzo często nie są to jednoznaczne objawy. Jak zatem odkryć depresję maskowaną? Jak nie przeoczyć dolegliwości z nią związanych?
Depresja maskowana – objawy
Znamienne dla depresji utajonej jest to, że ukrywa się ona pod maską innych dolegliwości czy schorzeń, utrudniając tym samym zadanie diagnoście. Bardzo często zgłaszający się do lekarza po pomoc opisują swój stan jako poczucie ciągłego napięcia, wzmożonego niepokoju i drażliwości, pojawienia się stanów lękowych. Te objawy doskonale opisują depresję w wydaniu klasycznym, co powoduje, że potencjalni pacjenci myślą, że mają nerwicę. Dodatkowo, pojawia się smutek, melancholia, zaniżone poczucie własnej wartości, brak chęci i energii do podejmowania minimalnego wysiłku. Objawy wegetatywne i inne symptomy nakierowują diagnostę na szukanie przyczyn poza depresją, co wiąże się z tym, że depresyjne objawy bywają maskowane także poprzez zaburzenie sprawności innych funkcji organizmu. Najczęściej zdarzającym się przypadkiem depresji atypowej – czyli depresji maskowanej - jest depresja poronna.
Utajona depresja – jak nie pomylić jej z inną dolegliwością?
Utajona depresja charakteryzuje się podobnie jak klasyczna depresja zespołem objawów powtarzających się cyklicznie. Często bywa ona wstępem do tradycyjnej formy depresji albo jej nawrotem. Co wówczas najczęściej doskwiera choremu? Zazwyczaj są to problemy z bezsennością nocną i nadmierną sennością w ciągu dnia. Pojawiają się też lęki, napady paniki, co często mylone jest z zaburzeniami nerwicowymi. Inną przypadłością, objawiającą się w podobny sposób co depresja atypowa jest nerwica natręctw, dla której charakterystyczne jest borykanie się natrętnymi, obciążającymi myślami, szereg kompulsywnych zachowań. Niekiedy depresja maskowana kryje się za symptomatycznymi objawami i niechęcią do jedzenia – co mylnie sugeruje, że ma się do czynienia z anoreksją.
Ponadto, pojawiają się także rozmaite lęki i popędowe sięganie po rozmaite używki – nadużywanie alkoholu, czy leków. Ten najczęściej spotykany typ depresji atypowej – czyli depresja poronna dodatkowo daje o sobie znać sygnałami ze strony układu autonomicznego. Chorzy mają problem z utrzymaniem równowagi, atakami słabości, zawrotami głowy, brakiem tchu, dusznościami, zaburzonym trawieniem. Zazwyczaj wówczas podejrzewa się chorobę somatyczną, co zdecydowanie oddala od diagnozy depresji utajonej.
Kolejną omyłkową diagnozą, którą stawia się w przypadku niewłaściwego rozpoznania depresji maskowanej jest kwalifikowanie szeregu niepokojących objawów jako epizodu depresyjnego. Epizod depresyjny często kojarzony jest z obniżeniem nastroju, pojawieniem się różnych lęków, braku zainteresowania światem zewnętrznym, z kolei depresji maskowanej bardzo często towarzyszą dodatkowe objawy – zaburzenia łaknienia, zmiany w sposobie myślenia, zachwianie poziomu hormonów. Wszystkie te czynniki mogą wskazywać na różne przyczyny i jednostki chorobowe.
Depresja maskowana – diagnoza i leczenie
Jeśli u chorego pojawiają się dolegliwości natury somatycznej, przede wszystkim należy przeprowadzić badania wykluczające choroby tego pochodzenia. Zazwyczaj pacjenci mają uporczywe problemy ze snem, co powoduje, że sięgają po pomoc internisty i otrzymują doraźną pomoc, nie rozwiązując zasadniczego problemu, który tkwi gdzieś indziej. Dużo łatwiej w przypadku depresji utajonej o właściwą diagnozę, jeśli u kogoś z bliskich krewnych występowała ta jednostka chorobowa. Najprostszym, choć na pewno przy braku pewności odnośnie diagnozy, ryzykowanym działaniem jest podanie leków antydepresyjnych i sprawdzenie ich działania. Jeśli po upływie kilku tygodni objawy mijają, wówczas diagnoza dotycząca stwierdzenia depresji maskowanej okazuje się trafiona.
Co o tym sądzisz?